Η ταλαιπωρία των πολιτών από την κακοκαιρία και ο μύθος των ιδιωτικών εταιρειών

Η ταλαιπωρία των πολιτών από την κακοκαιρία

και ο μύθος των ιδιωτικών εταιρειών

 Της Δέσποινας Σπανού*

Τις τελευταίες ημέρες της κακοκαιρίας δεν αναδείχθηκε μόνο η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρμοδίων φορέων, με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία χιλιάδων πολιτών (ακόμα και θανάτους είχαμε), δεν αναδείχθηκε μόνο ο κυνισμός του πρωθυπουργού και των υπολοίπων αρμοδίων υπουργών, αναδείχθηκε κυρίως ο μύθος και η απάτη των ιδιωτικών εταιρειών, που έχουν αναλάβει μεγάλα έργα.

Η κυβέρνηση χωρίς να έχει προβεί σε οποιαδήποτε προετοιμασία, παρά τις προειδοποιήσεις των μετεωρολόγων, προσπάθησε μόνο να εκμεταλλευθεί επικοινωνιακά το θέμα, κάνοντας επιδείξεις προετοιμασίας με αλλεπάλληλες δηλώσεις και φωτογραφίες, ακόμη και επισκέψεις στους αστέγους με …. κάμερες έκανε ο πρωθυπουργός.

Στο τέλος όμως αποδείχθηκε ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός!  Και είναι γυμνός, διότι αυτό είναι το αποτέλεσμα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που ακολουθεί η κυβέρνηση, αλλά ακολούθησαν και όλα τα μνημονιακά κόμματα, οι οποίες έχουν στόχο τη μείωση όλων των δαπανών που στοχεύουν στην ασφάλεια και την προστασία του πολίτη και την εκχώρηση βασικών αρμοδιοτήτων σε ιδιωτικές εταιρείες.

Δεν υπάρχουν εκχιονιστικά μηχανήματα, εκσκαφείς ή αλατιέρες σε δήμους ή περιφέρειες και όταν υπάρχουν δεν έχουν συντηρηθεί επαρκώς για να μπορούν να ανταποκριθούν. Οι γελοιότητες του Πατούλη που φωτογραφιζόταν τις προηγούμενες ημέρες δίπλα σε μεγάλα μηχανήματα, για να δείξει την ετοιμότητα της περιφέρειας, χαρακτηρίζουν αυτόν τον ίδιο, αφού δεν χρησιμοποιήθηκαν. Οι Δήμαρχοι ισχυρίζονται ότι δεν έχουν το ανάλογο προσωπικό και τις υποδομές, διότι δεν έχουν χρηματοδότηση, οι δε συνδικαλιστές των εργαζομένων της ΔΕΗ, καταγγέλλουν ότι το δίκτυο έχει να συντηρηθεί πολλά χρόνια (απαξίωναν επί χρόνια τη ΔΕΗ για να την πουλήσουν), με αποτέλεσμα σε κάθε κακοκαιρία χιλιάδες σπίτια να μένουν χωρίς ρεύμα για ώρες ή και ημέρες.

Μια χιονόπτωση λοιπόν, είχε σαν αποτέλεσμα να ταλαιπωρηθούν χιλιάδες πολίτες επί ημέρες και να σταματήσει κάθε κοινωνική και επαγγελματική δραστηριότητα. Το επιχείρημα ότι η χιονόπτωση ήταν πρωτοφανής είναι γελοίο, διότι το κράτος οφείλει να μπορεί να αντιμετωπίσει όλες τις καιρικές συνθήκες. Αποτελεί απλώς δικαιολογία για την περικοπή των δαπανών και την διάλυση όλων των κοινωνικών υποδομών.

Σ’ αυτά τα πλαίσια εντάσσεται και η εκχώρηση αρμοδιοτήτων στον ιδιωτικό τομέα (ΣΔΙΤ) και στη συγκεκριμένη περίπτωση:

Η Αττική Οδός είναι η εταιρεία που ανέλαβε μέσω σύμβασης με το Ελληνικό Δημόσιο την μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση του αυτοκινητοδρόμου με κύριο μέτοχο της εταιρείας την ΑΚΤΩΡ (που ανήκει στον όμιλο ΕΛΛΑΚΤΩΡ) και κατέχει το 65,75%, η ΑΒΑΞ Α.Ε., που κατέχει ποσοστό 24,19%, η ΕΤΕ Α.Ε. (που ανήκει στον όμιλο ΑΒΑΞ Α.Ε.) με ποσοστό 10,02% και η Γαλλική ΕGIS PROTECTS S.A. με ποσοστό 0,04%.

Το κόστος κατασκευής της Αττικής Οδού ανήλθε συνολικά σε 1,3 δις ευρώ, εκ των οποίων των 65%, δηλαδή 822,2 εκατ. καλύφθηκαν από την παραχωρησιούχο εταιρεία Αττική Οδό με ίδια κεφάλαια αλλά και δάνεια. Το 35% της συνολικής δαπάνης καλύφθηκε από το Δημόσιο με τη συμμετοχή και ευρωπαϊκών πόρων. Το τραγικό είναι ότι από τα 822,2 εκατ. που ήταν η συμμετοχή της εταιρείας, τα 675 εκατ. ήταν δάνεια που συνήψε με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο σημαίνει ότι σε περίπτωση αδυναμίας καταβολής του χρέους από την εταιρεία, θα τα πληρώσει το Ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή εμείς!

Η εταιρεία δηλαδή, με ελάχιστη συμμετοχή αυξάνει ιλιγγιωδώς τα κέρδη της. Υπολογίζεται ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια, οι πολίτες κατέβαλαν για διόδια και δαπάνες λειτουργίας, περίπου 4 δις ευρώ, αν υπολογισθεί ότι ο ετήσιος τζίρος φθάνει τα 200 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή τα μερίσματα που μοιράστηκαν οι μέτοχοι από το 2013 μέχρι και το 2020 (σύμφωνα με τις ετήσιες λογιστικές καταστάσεις) φθάνουν τα 600 εκατ. ευρώ!

Η συμφωνία λοιπόν ήταν μια κυριολεκτικά λεόντειος συμφωνία, εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά και αυτή ακόμα δεν τηρήθηκε με ευθύνη διαχρονικά όλων των κυβερνήσεων. Συγκεκριμένα η σύμβαση προβλέπει απόδοση κεφαλαίων 13,1% κατ’ ανώτατο όριο μέχρι την λήξη της το 2024. Αν αυτή η απόδοση επιτευχθεί νωρίτερα, το Δημόσιο παίρνει τον αυτοκινητόδρομο και μπορεί να τον διαχειρισθεί όπως θέλει.

Την απόδοση πιστοποιεί η Εθνική Τράπεζα, που έχει αναλάβει για λογαριασμό του Δημοσίου να συντάσσει εκθέσεις, η οποία όμως κατέληξε στο συμπέρασμα το 2011, ότι παρά τα συνεχώς αυξανόμενα κέρδη, δεν πρέπει να περάσει στον κύριο του έργου, δηλαδή στο Δημόσιο!  Αντ’ αυτού η Αττική Οδός, όχι μόνο επιτυγχάνει επεκτάσεις συμβάσεων καταλαμβάνοντας νέες επεκτάσεις, αλλά διεκδικεί και άλλα χρήματα ως διαφυγόντα κέρδη. Για την περίοδο της καραντίνας, αξίωσε 87 εκατ. ευρώ για την μειωμένη διέλευση οδηγών, όπως επίσης αξίωσε αποζημίωση, διότι στην περσινή χιονόπτωση έκλεισε με ευθύνη των υπουργείων.

Όλες οι κυβερνήσεις δηλαδή (Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ) δεν ήλεγξαν τα τεράστια κέρδη της, τα οποία υπερβαίνουν τα συμφωνηθέντα, δεν ήλεγξαν εάν έχει εκσυγχρονισθεί ο εξοπλισμός για να μπορεί να προσφέρει στους πολίτες (είδαμε τα αποτελέσματα), απλώς την άφησαν στο απυρόβλητο.

Φυσικά αυτό δεν είναι τυχαίο. Υπάρχουν εκλεκτικές συγγένειες και διασυνδέσεις. Όταν υπογράφηκε η συμφωνία και άρχισε το έργο, την πλειοψηφία της εταιρείας            ΕΛΛΑΚΤΩΡ είχε ο όμιλος Μπόμπολα (ο εθνικός εργολάβος), ο οποίος είχε προνομιακές σχέσεις με τη κυβέρνηση Σημίτη. Τώρα την πλειοψηφία της εταιρείας την έχει Ολλανδικό fund, με πρόεδρο τον σύμβουλο του πρωθυπουργού για θέματα φορολογικά Γ. Μυλωνογιάννη! Ο ίδιος ο πρωθυπουργός έσπευσε να προτείνει την αποζημίωση των 2.000 ευρώ για να κλείσει το θέμα, διότι έχουν αρχίσει οι διαδικασίες για τη νέα συμφωνία παραχώρησης. Επί της ουσίας την εξυπηρέτηση της εταιρείας επεδίωξε.

Η Αττική Οδός αποδεικνύει πόσο αμαρτωλές είναι όλες αυτές οι εκχωρήσεις, οι οποίες είναι αποτέλεσμα διαπλοκής και δίνουν τη δυνατότητα σε κάποιους να αυξάνουν τα κέρδη τους εις βάρος των πολιτών που καλούνται να πληρώσουν. Είναι σημαντικό, διότι την μέθοδο αυτή, θέλουν να την επεκτείνουν και σε άλλους τομείς.

ΣΔΙΤ θέλει να κάνει τα Δημόσια Νοσοκομεία η Ν.Δ. και για ΣΔΙΤ έχει μιλήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης (υπό προϋποθέσεις).

Η εμπειρία όμως αποδεικνύει ότι οι στρατηγικοί τομείς, που αφορούν την υγεία, την παιδεία και την ασφάλεια των πολιτών, αποτελούν δημόσια περιουσία και πρέπει οπωσδήποτε να είναι στον έλεγχο του Δημοσίου.

Οι αυτοκινητόδρομοι λοιπόν πρέπει να είναι όλοι στον έλεγχο του Δημοσίου και να τους χρησιμοποιούν οι πολίτες χωρίς διόδια και άλλες επιβαρύνσεις.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τους αγώνες του λαού.

*Η Δέσποινα Σπανού, είναι πρώην αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της ΛΑΕ

Αριστερή Πρωτοβουλία Διαλόγου & Δράσης: Μέτρα ΤΩΡΑ αντιμετώπισης της ακρίβειας, που ροκανίζει τα λαϊκά εισοδήματα

ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ

 Μέτρα ΤΩΡΑ αντιμετώπισης της ακρίβειας, που ροκανίζει τα λαϊκά εισοδήματα.

Παράλληλα με την πανδημία του κορωνοϊού εξελίσσεται και μία άλλη «πανδημία» – εφιάλτης για τα λαϊκά στρώματα, η ακρίβεια.

 Οι αυξήσεις τιμών μέχρι και 20% σε βασικά είδη διατροφής, 45% στο ηλεκτρικό ρεύμα, 135,4% στο φυσικό αέριο, 21,7% στα καύσιμα, 34,1% στο πετρέλαιο θέρμανσης και μέχρι και 20% στα ενοίκια, συρρικνώνουν ακόμα περισσότερο τα λαϊκά εισοδήματα. Με δεδομένα το πάγωμα μισθών – συντάξεων και τη μείωση των εισοδημάτων στους μικρομεσαίους και αυτοαπασχολούμενους επαγγελματίες, αγρότες και επιστήμονες, δημιουργούνται, πλέον, προβλήματα επιβίωσης στις φτωχές λαϊκές οικογένειες, που μένουν χωρίς τρόφιμα, ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση και στέγη, τις κρύες ημέρες του χειμώνα. Ήδη, τον περασμένο Δεκέμβρη 20 συνάνθρωποί μας έχασαν τη ζωή τους, προσπαθώντας να ζεσταθούν στα σπίτια τους, με μαγκάλια, κάρβουνα κλπ.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, επιλέγοντας, όπως και όλες οι άλλες αστικές πολιτικές δυνάμεις, το ρόλο του απλού παρατηρητή της έκρηξης της ακρίβειας, εξαπατά το λαό, ισχυριζόμενη ότι «αυτή είναι  παροδική, αποκρύπτοντας ότι, ακόμα και εάν ήταν  έτσι, οι τιμές θα σταθεροποιηθούν και μετά στα σημερινά υψηλά επίπεδα. Δεν παίρνει μέτρα περιορισμού της ακρίβειας, αλλά εξαγγέλλει μέτρα – κοροϊδία για δήθεν οικονομική ανακούφισή του.

Η επιδότηση, που εξάγγειλε στα λαϊκά νοικοκυριά για να ανταπεξέλθουν στην ανατίμηση του ηλεκτρικού ρεύματος, η μικρή έκπτωση στην τιμή του φυσικού αερίου, η περιορισμένη επέκταση χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης, ο κατώτατος μισθός, που …«αυξήθηκε» μόλις κατά 52 λεπτά την ημέρα (!!!) από 1-1-2022 και θα αυξηθεί άλλο τόσο τον ερχόμενο Μάιο, δεν καλύπτουν ούτε στο ελάχιστο το ύψος των ανατιμήσεων και τις κοινωνικές ανάγκες των λαϊκών οικογενειών για αξιοπρεπή διαβίωση. Είναι «σταγόνα στον ωκεανό» των δυσκολιών, που αυτές αντιμετωπίζουν εν μέσω τριπλής κρίσης (υγειονομικής, οικονομικής, οικολογικής) και της απαράδεκτης κυβερνητικής πρακτικής να την αξιοποιεί για να περάσει χωρίς αντιστάσεις την αντικοινωνική πολιτική της.

Η κυβέρνηση κάνει μόνο ευχολόγια και παρακάλια στις επιχειρήσεις, όταν πρόκειται για την ακρίβεια ή άλλα λαϊκά προβλήματα, επικαλούμενη ότι αυτά είναι δισεπίλυτα ευρωπαϊκά ή παγκόσμια προβλήματα. Όταν, όμως, πρόκειται να περικόψει μισθούς, συντάξεις, εργασιακά και δημοκρατικά δικαιώματα και, παράλληλα, να μειώσει φόρους στις μεγάλες επιχειρήσεις ή να δώσει υπέρογκες παραγγελίες όπλων στις πολυεθνικές – εμπόρους του πολέμου, τότε λειτουργεί άμεσα και αποτελεσματικά.

Η ακρίβεια δεν έπεσε από τον ουρανό και δεν αποτελεί παροδικό φαινόμενο. Συνέβαλε σε αυτή η κρίση της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω της πανδημίας, αλλά εκτινάσσεται από το αδίστακτο κυνήγι των δυνάμεων του κεφαλαίου για κέρδη, που συνεχώς κλιμακώνεται, με την ανοχή και τη στήριξη των κυβερνήσεων  και συγκεκριμένα στην Ελλάδα της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Επίσης, αναζωπυρώνεται από τις πολιτικές της σημερινής και των προηγούμενων κυβερνήσεων απελευθέρωσης των αγορών και ιδιωτικοποιήσεων. Οι νέοι ιδιοκτήτες των δημόσιων επιχειρήσεων και υποδομών τις άρπαξαν «αντί πινακίου φακής» για να επιτυγχάνουν γρήγορα, εγγυημένα και εύκολα κέρδη. Επομένως, υπάρχουν ξεκάθαρες πολιτικές ευθύνες, της σημερινής κυβέρνησης της ΝΔ, όπως και της προηγούμενης του ΣΥΡΙΖΑ, για την εκτίναξη της ακρίβειας.

Αγωνιζόμαστε να παρθούν ουσιαστικά μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας, όπως:

– Ουσιαστικές αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα ανεργίας και επιπλέον χορήγηση ΑΤΑ (Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής), σε περιόδους, όπως η σημερινή, εκτίναξης της ακρίβειας

– Μέτρα ελέγχου των τιμών και πάταξης της αισχροκέρδειας με την ενεργοποίηση και ισχυροποίηση των αρμόδιων δημόσιων ελεγκτικών υπηρεσιών.

– Επιβολή διατίμησης, δηλαδή καθορισμού ανώτατων τιμών, σε προϊόντα που καλύπτουν βασικές κοινωνικές ανάγκες και τη διατροφή των λαϊκών στρωμάτων.

– Δραστική μείωση των ληστρικών έμμεσων φόρων, κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, μηδενισμός ΦΠΑ στα είδη διατροφής και κάλυψης βασικών λαϊκών αναγκών, θέσεις εργασίας σταθερής και πλήρους απασχόλησης με αξιοπρεπείς μισθούς, αύξηση των δημοσίων κοινωνικών δαπανών για παιδεία, υγεία, πρόνοια.

– Επιβολή ενοικιοστασίου. Σταμάτημα κατασχέσεων, πλειστηριασμών, εξώσεων σε λαϊκές κατοικίες. Προώθηση δημόσιων πολιτικών κάλυψης στεγαστικών αναγκών χαμηλόμισθων, χαμηλοσυνταξιούχων, ανέργων, και νέων ζευγαριών.

– Κατάργηση των χρηματιστηρίων ενέργειας και του ειδικού φόρου κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, άμεση μείωση του ΦΠΑ στο 4%. Δωρεάν χορήγηση 1200 κιλοβατώρων το τετράμηνο για όσους είναι κάτω από τα όρια της φτώχειας. Σταμάτημα αποκοπών συνδέσεων ηλεκτρικού ρεύματος, νερού και internet σε φτωχά υπερχρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά και επανασύνδεσή τους. Ενίσχυση των δημόσιων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και πύκνωση των δρομολογίων τους.

– Κατάργηση ειδικού φόρου κατανάλωσης και μείωση ΦΠΑ στο φυσικό αέριο, αγροτικό πετρέλαιο, πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης και βενζίνη. Επέκταση χορήγησης επιδομάτων, ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, λόγω ψυχρότερου και μακρύτερου χειμώνα. Επιδότηση και όσων επιλέγουν να ζεσταθούν με εναλλακτικές και περιβαλλοντικά ασφαλείς μορφές θερμότητας, όπως η γεωθερμία.

– Ενέργεια, κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα. Επομένως, ανατροπή της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ, της ΔΕΠΑ και της ΔΕΣΦΑ και επανάκτηση του δημόσιου χαρακτήρα τους γιατί μόνο ένας ισχυρός δημόσιος τομέας ενέργειας μπορεί να παρέχει στο λαό φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο και καύσιμα.

Ο λαός και η νεολαία μπορούν σωθούν, αναπτύσσοντας και κλιμακώνοντας ενωτικούς κοινωνικούς αγώνες και διεκδικώντας ουσιαστικά μέτρα περιορισμού της ακρίβειας και στήριξης των εισοδημάτων τους.

Σε αυτούς του λαϊκούς αγώνες θα συμβάλλουμε με όλες τις δυνάμεις μας, επιδιώκοντας, ταυτόχρονα το συντονισμό και με τις άλλες δυνάμεις της ανυπότακτης ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Συντονιστικό

ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ

Πρώτη Συνέλευση Αριστερής Πρωτοβουλίας Διαλόγου και Δράσης ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Πρώτη Συνέλευση Αριστερής Πρωτοβουλίας Διαλόγου και Δράσης  ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Πραγματοποιήθηκε σήμερα (30.1.2022) στο Πνευματικό Κέντρο της Πετρούπολης με μεγάλη επιτυχία η πρώτη συνέλευση της Αριστερής Πρωτοβουλίας Διαλόγου και Δράσης Δυτικής Αθήνας , στην οποία συμμετείχαν δια ζώσης δεκάδες μέλη της,  υπήρξε δε και μεγάλη συμμετοχή διαδικτυακά.

Έγινε δημιουργική συζήτηση για την πολιτική επικαιρότητα, για ζητήματα της πανδημίας, της φτώχειας και του αυταρχισμού και την αναγκαιότητα παρέμβασης της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στα κοινωνικά  αδιέξοδα που έχει δημιουργήσει η νεοφιλελεύθερη κυβερνητική πολιτική  και η απουσία ριζοσπαστικής αριστερής αντιπολίτευσης. Συζητήθηκαν επίσης οι  προοπτικές του εγχειρήματος  της Αριστερής Πρωτοβουλίας και της ριζοσπαστικής Αριστεράς γενικότερα.

Αποφασίστηκε ομόφωνα η εμβάθυνση του διαλόγου με νέες συνελεύσεις και συγκεντρώσεις,  ορίστηκε συντονιστικό Δυτικής Αθήνας, πάρθηκε απόφαση για περαιτέρω δράσης στις περιοχές της Δυτικής Αθήνας και συμμετοχή στις κεντρικές δράσης της Αριστερής Πρωτοβουλίας  και αποφασίστηκε τέλη Φεβρουαρίου να γίνει ανοιχτή συγκέντρωση εκδήλωση στο Περιστέρι.

Το Συντονιστικό Αριστερής Πρωτοβουλίας Δυτικής Αθήνας

Αντιλαϊκή και αναποτελεσματική η ενεργειακή πολιτική κυβέρνησης και Ε.Ε.

Ενεργειακή πολιτική και τα θύματα  καταναλωτές

Αντιλαϊκή και αναποτελεσματική  η  ενεργειακή πολιτική  κυβέρνησης και Ε.Ε.

Νίκος Γεωργακάκης

                                               Αθήνα    30.01.2022 

Περιεχόμενα 

1. Η εκτίναξη των τιμών ενέργειας, ειδικά  στην Ελλάδα.
2. Οι ανατιμήσεις ήρθαν για να μείνουν. Η ενέργεια θα παραμείνει ακριβή διαμηνύει η Κομισιόν
3. Τα αίτια της εκτόξευσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας . Αιτίες και αποπροσανατολισμοί
4. Μέτρα από κυβέρνηση
5. Το δόγμα της «απελευθέρωσης»
6. Η υποκρισία του ΣΥΡΙΖΑ

 

1. Η εκτίναξη των τιμών ενέργειας, ειδικά  στην Ελλάδα.

 Τους τελευταίους 7 μήνες, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στις χονδρεμπορικές αγορές  των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και στην Ελλάδα, αυξάνονται συνεχώς, με αποτέλεσμα να προκαλούν πληθωριστικές πιέσεις στο σύνολο των εθνικών οικονομιών της ΕΕ  και να τροφοδοτούν   την ενεργειακή φτώχεια.

Η  αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στις χονδρεμπορικές αγορές παρατηρείται παγκόσμια, αλλά η αύξηση των τιμών στην ΕΕ  και ακόμη περισσότερο στην Ελλάδα,  είναι δραματικά υψηλότερη από τις αυξήσεις που παρατηρούνται σε άλλες περιοχές της υφηλίου.

Πιο συγκεκριμένα, το τελευταίο τετράμηνο του 2021, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στις χονδρεμπορικές αγορές αυξήθηκαν στην ΕΕ  κατά 400%, στην Αυστραλία κατά 170%,  στις ΗΠΑ κατά 75%, στην Ινδία κατά 70%, στην Ιαπωνία κατά 80%,  όλες συγκριτικά με τις  τιμές που επικρατούσαν, στις ίδιες χώρες, τις αντίστοιχες περιόδους των ετών 2016 έως 2020 (στοιχεία IEA, Ιανουάριος 2022).

Όμως γεννάται τα ερώτημα αν δικαιολογούνται αυτές οι αυξήσεις; Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίδει ο Διεθνής οργανισμός, αν εξετάσουμε την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ,  βλέπουμε ότι αυξήθηκε το έτος 2021 ( συνολική κατανάλωση 2.720 TWh) συγκριτικά  με την κατανάλωση τη χρονιά της πανδημίας το 2020 (2.604 TWh),  μόλις όμως που προσέγγισε τα επίπεδα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας του έτους  2019 (2.733 TWh).

Συνεπώς, η τρέχουσα κατανάλωση δεν δικαιολογεί την υπέρογκη  αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη καθώς δεν υπήρξε ουσιαστική αύξηση της κατανάλωσης.

Το ενδιαφέρον, είναι, ότι και σε αυτό το «ράλι τιμών» στις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, στη γενικότερη κρίση, η ελληνική αγορά πάλι πρωταγωνιστεί. Η Ελλάδα σε  αυτές τις συνθήκες, παραμένει η ακριβότερη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη μετά την Ιταλική..

(βλέπε σχετικό πίνακα)

 Στις 7/1/22 υπήρξε ξανά άνοδος στις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου TTF[1]. Η τιμή του ανήλθε στα 98,1 ευρώ ανά μεγαβατώρα σημειώνοντας ημερήσια άνοδο 7%.

Με βάση δημοσιεύματα της 8/1/22  επί ένα 72ωρο παρακολουθήσαμε εκτίναξη των τιμών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, με την τιμή της μεγαβατώρας να έχει αυξηθεί κατά 62,2%, ήτοι από τα 148,80 ευρώ ανά μεγαβατώρα στις 5 Ιανουαρίου, στα 255,83 ευρώ ανά μεγαβατώρα της 8/1/22.

Η εκτίναξη  των τιμών βεβαίως έχει ένα  γενικευμένο χαρακτήρα, δηλαδή αφενός περιλαμβάνει όλες τις μορφές ενέργειας και αφετέρου αφορά όλες γενικά τις χώρες αν και  σε διαφορετικό ύψος.

Η ενεργειακή κρίση έχει εκτοξεύσει τα τιμολόγια ρεύματος κατά 350% υψηλότερα σε σχέση με τα επίπεδα κατά την περίοδο πριν από το ξέσπασμά της. Σημειώνεται πως το ποσοστό βέβαια αυτό  δεν συνυπολογίζει τις κρατικές επιδοτήσεις και τις ενδεχόμενες εκπτώσεις των παρόχων.

Πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, το περασμένο καλοκαίρι, η τιμή της κιλοβατώρας, σε συνδυασμό με έκπτωση 30% που δίνουν οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, ήταν στα περίπου 0,077 ευρώ. Για τις καταναλώσεις του Δεκεμβρίου η τιμή της κιλοβατώρας ανήλθε στα 0,349 ευρώ. Βεβαίως δίνονται επιδοτήσεις-θα αναφερθούμε στη συνέχεια- αλλά,  αν για παράδειγμα  τον Ιανουάριο θα κινηθεί σε ανάλογα επίπεδα, η επιδότηση για τα νοικοκυριά  με βάση τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης θα είναι μικρότερη. (08/01/2022)

Στην Ελλάδα οι αυξήσεις ήταν τσουχτερές, πάνω από τον τιμάριθμο και υψηλότερες από τις άλλες χώρες της ΕΕ.

Αυτό είναι  διαχρονικό φαινόμενο όμως πιο έντονο την τελευταία περίοδο.  Για να αντιληφθούμε την επιβάρυνση που έχουν υποστεί  οι εργαζόμενοι και τα ελληνικά νοικοκυριά την τελευταία εικοσαετία  από τις ανατιμήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια, έχει ενδιαφέρον να συγκρίνουμε τις μεταβολές στο εισόδημα των εργαζομένων με τις αυξήσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην οικιακή κατανάλωση (νοικοκυριά  με μέσο επίπεδο κατανάλωσης).

Με βάση στοιχεία της ΕΣΕΕ και ΕΛΣΤΑΤ  που  είχα  επεξεργαστεί και παρουσιάσει  σε άρθρο μου[2] η εικόνα ήταν η εξής: 

• Ο κατώτατος μισθός μεταξύ 2001 και 2016 μεταβλήθηκε από 543,6€ σε  683,8 € δηλαδή αύξηση 26%. Την ίδια περίοδο η ηλεκτρική ενέργεια, αυξήθηκε από 73,9 το 2001 σε  159 το 2016 αύξηση 115%

• Παράλληλα, ο δείκτης τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, μεταβλήθηκε   από 73,9 το 2001,  σε 159 το 2019, δηλαδή αύξηση μεταξύ 2001 και 2019= 115,17%. Όμως με βάση επίσης  στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ την ίδια περίοδο  2001- 2019 το εισόδημα των εργαζομένων σε τρέχουσες τιμές  αυξήθηκε από 46906,2 εκ.€ σε 68156,5 εκ € δηλαδή μεταβολή  45,3 %.
• Για την Ελλάδα λοιπόν, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ,  ο δείκτης τιμών ηλεκτρικής ενέργειας  από 73,9 το 2001, αυξήθηκε σε 159 το 2019, Με βάση αυτή την άνοδο δεν μιλάμε  απλά για  αύξηση των τιμών μεταξύ 2001 και 2019 αλλά για εκτίναξη (= 115,17%)) %) Διαπιστώνουμε, δηλαδή, πως μετά την απελευθέρωση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας,  υπάρχει εκτίναξη των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας , όπως φαίνεται παραπάνω με τα στοιχεία  της ΕΛΣΤΑΤ για τα νοικοκυριά.
• Αντί για μειώσεις τιμών  που ήταν η υπόσχεση των προπαγανδιστών του ΝΦ  και κυβερνήσεων, η πραγματικότητα δεν ήταν    μειώσεις τιμών, αλλά αντίθετα σημαντικές αυξήσεις.
• Όπως όμως συνέβη για την Ελλάδα, ανατιμήσεις  στις  τιμές ηλεκτρικής ενέργειας  μεταξύ 2005 και 2016 έχουμε και σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.,  στην   περίοδο αυτή που υπήρχε πλήρης εφαρμογή του ΝΦ στις χώρες  της ΕΕ. Εξαίρεση στις αυξήσεις ήταν η Ολλανδία που όμως το αφετηριακό έτος 2005 είχε πανάκριβη τιμή, την πιο ακριβή τιμή(0,1955), με δεύτερη τη Γερμανία (0,1785) Η Ελλάδα μπορεί ασφαλώς να «περηφανεύεται», γιατί την περίοδο που μελετάμε, έπιασε σημαντικά ρεκόρ.
• Πρώτον, παρά το γεγονός ότι είχαμε σε όλες τις χώρες ανατιμήσεις στην  ηλεκτρική ενέργεια, με εξαίρεση την Ολλανδία που το έτος σύγκρισης (2005) είχε ήδη πανάκριβες,  τις υψηλότερες  τιμές, η Ελλάδα υπήρξε πρωταθλήτρια στις ανατιμήσεις,  με αύξηση ~150% με δεύτερη την Ισπανία που είχε αύξηση 99%.
• Δεύτερο ρεκόρ της Ελλάδας, με βάση στοιχεία της Eurostat, είναι η μεταβολή της θέσης της Ελλάδας, από την 3^ηπιο φτηνή χώρα μεταξύ των 27 χωρών της Ε.Ε στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για τα μέσου μεγέθους νοικοκυριά το 2005,   στην  18^η  θέση το 2016. Η  Ελλάδα δηλαδή  κατρακύλισε και έγινε μία από τις ακριβότερες  χώρες
• καταδεικνύουν τα δεδομένα και οι πίνακες, έχουμε ισχυρή αύξηση τον τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας -συγκεκριμένα για τα νοικοκυριά που μελετήσαμε- μετά την περίοδο  2001-2003 που άρχισε η υλοποίηση του ΝΦ στη χώρα μας. Άρα, λογικά, μπορούμε με βεβαιότητα να συνδέομε τις ανατιμήσεις αυτές με την υλοποίηση του συγκεκριμένου δόγματος. Είναι βέβαιο, πως η  πολύ δυσάρεστη αυτή εξέλιξη, της  εκτίναξης στα τιμολόγια μας στην ηλεκτρική ενέργεια, έχει σαν γενική αιτία την εφαρμογή του ΝΦ μοντέλου. Εξάλλου σε όλες τις χώρες της ΕΕ που εφαρμόστηκε το δόγμα αυτό βλέπουμε ανατιμήσεις.
• Ως γνωστό, οι τιμές ενεργειακών αγαθών έχουν εκτιναχθεί σε τέτοιο σημείο που έχουν κάνει δυσβάστακτη τη διαβίωση των ευρωπαίων καταναλωτών ιδιαίτερα των φτωχότερων στρωμάτων. Αν όμως  αυτό συμβαίνει γενικά για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, για τα ελληνικά νοικοκυριά η κατάσταση είναι ανυπόφορη.

Σήμερα η κατάσταση έχει φθάσει στο απροχώρητο. Είναι απογοητευτική και δεν είναι δυνατό να αλλάξει με τις ασκούμενες πολιτικές.

Όσον αφορά μάλιστα τις τιμές λιανικής φυσικού αερίου, η Κομισιόν {(Brussels, 13.10.2021COM(2021) 660 final}  εκτιμά ότι τους επόμενους μήνες αναμένεται περαιτέρω αύξηση, καθώς δεν έχουν μετακυλιστεί στην κατανάλωση οι υψηλές τιμές του τέταρτου τριμήνου 2021.  Αντίστοιχα θα κινηθούν και οι τιμές ηλεκτρισμού, οι οποίες επηρεάζονται από τις τιμές φυσικού αερίου και τις τιμές CO2, η μέση τιμή των οποίων διαμορφώθηκε στο τρίτο τρίμηνο, στα 57 ευρώ/τόνος, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 169%.

Η μέση χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στην Ευρώπη, διαμορφώθηκε στα 105 ευρώ/MWh, καταγράφοντας ετήσια αύξηση 211%. Ακριβότερη αγορά στο γ΄ τρίμηνο αναδείχθηκε η Ιρλανδία με μέση τιμή 157 ευρώ/MWh, δεύτερη το Ηνωμένο Βασίλειο με τιμή 152 ευρώ/MWh και τρίτη η Ιταλία με τιμή 125 ευρώ/MWh. Aκολουθεί η Ελλάδα με τιμή 119,4 ευρώ/MWh και οι χώρες της Ιβηρικής χερσονήσου με λίγο πάνω από τα 118 ευρώ/MWh.

Τα στοιχεία της έκθεσης της Κομισιόν, αποτυπώνουν και τις αδυναμίες του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος, το οποίο είναι  εξαιρετικά ευάλωτο στις διακυμάνσεις του εισαγόμενου φυσικού αερίου, λόγω αφενός της οριακής επάρκειας και αφετέρου του ακριβού μείγματος καυσίμου.

Η Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση, είναι η μόνη χώρα στην Ε.Ε. στην οποία η ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά 24%, την ώρα που σε όλες τις άλλες χώρες μειώθηκε προς αντιστάθμιση του υψηλού κόστους και μάλιστα σε κάποιες με εντυπωσιακά ποσοστά, όπως στην Ολλανδία κατά 49%, στη Γαλλία κατά 46%, στη Γερμανία κατά 30% και στην Ισπανία κατά 21%. Επίσης, είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη αύξηση παραγωγής από άνθρακα,, 53% σε επίπεδο έτους, μεταξύ των συνολικά έξι χωρών που αύξησαν την παραγωγή από άνθρακα.

Τα στοιχεία πιστοποιούν τα προβλήματα επάρκειας της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού και την υψηλή εξάρτησή της από το εισαγόμενο φυσικό αέριο, που σε περιόδους κρίσης, όταν οι καιρικές συνθήκες δεν ευνοούν την παραγωγή των ΑΠΕ, καθιστούν απαραίτητη τη λιγνιτική παραγωγή, η οποία όμως, λόγω του εμπροσθοβαρούς προγράμματος απολιγνιτοποίησης της ΔΕΗ και της συνακόλουθης απαξίωσης των μονάδων, καθίσταται όλο και πιο ακριβή. Η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα το γ΄ τρίμηνο κατά 13,4% (δεύτερη μεγαλύτερη πανευρωπαϊκά) «απαιτούσε πρακτικά όλες τις πηγές παραγωγής να συμβάλλουν στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας», σημειώνει η έκθεση της Επιτροπής σχολιάζοντας την αύξηση του φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή κατά 24% και αναδεικνύοντας τα προβλήματα επάρκειας.

Η άνοδος των τιμών φυσικού αερίου, όπως αναφέρεται στην έκθεση, έχει αντιστρέψει τη μετάβαση από άνθρακα σε φυσικό αέριο, καθώς πολλές χώρες αντιστάθμισαν εν μέρει την παραγωγή φυσικού αερίου με άνθρακα και λιγνίτη, η συνολική παραγωγή των οποίων αυξήθηκε κατά 15%. Αντίθετα, κατά 18% μειώθηκε η παραγωγή από φυσικό αέριο, με συνέπεια να αυξηθεί κατά 1% και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξακολουθούσε να φτάνει στο 37%, ξεπερνώντας και πάλι τα ορυκτά καύσιμα (35%). Η Γερμανία αντιστάθμισε τη μείωση της παραγωγής από αέριο με την αύξηση του άνθρακα- ως γνωστό ο λιγνίτης μορφή άνθρακα είναι- σε μικρότερο βαθμό των πυρηνικών, ενώ σημαντικά αυξήθηκε και η παραγωγή των υδροηλεκτρικών. Στη Γαλλία είχαμε  αύξηση της παραγόμενης ενέργειας κατά 17%, καθώς αν και μειώθηκε η παραγωγή από φυσικό αέριο, αντισταθμίστηκε από την άνοδο της πυρηνικής ενέργειας και των υδροηλεκτρικών. 

Ο λιγνίτης

Η Ελλάδα δεν διαθέτει την «πολυτέλεια» αντιστάθμισης της ακριβής παραγωγής φυσικού αερίου με άλλες πηγές, καθώς για να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση θα πρέπει να λειτουργούν όλες οι διαθέσιμες μονάδες. Όμως το ελληνικό σύστημα έχει οδηγηθεί σε δυσχερή θέση με την απόφαση να διακόψει το πλεονέκτημα της αξιοποίησης και χρήσης του λιγνίτη, η παραγωγή του οποίου σε διάφορες χώρες είναι οικονομικότερη και να

στραφεί στην αξιοποίηση του φυσικού αερίου, λόγω του ψηλού  λειτουργικού  κόστους των μονάδων της ΔΕΗ , αποτέλεσμα και της απαξίωσής τους ενόψει του προγράμματος απολιγνιτοποίησης.

Η Ελλάδα  επέλεξε, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις της ΕΕ(διάβαζε Γερμανίας) να προχωρήσει στην απολιγνιτοποίηση, δηλαδή την μη αξιοποίηση του εγχώριου λιγνίτη με όλα τα αρνητικά επακόλουθα και για το ηλεκτροπαραγωγικό σύστημα αλλά και για τους έλληνες καταναλωτές.

Αντιθέτως, χώρες όπως η Γερμανία, που έχουν προγραμματίσει απόσυρση των ανθρακικών μονάδων τους με ορίζοντα το 2038, αξιοποίησαν πλήρως το συγκυριακό πλεονέκτημα του «φθηνού» άνθρακα[3].

2. Οι ανατιμήσεις ήρθαν για να μείνουν. Η ενέργεια θα παραμείνει ακριβή διαμηνύει η Κομισιόν

Με βάση όλες τις εκτιμήσεις αναλυτών αλλά και εκπροσώπων της αγοράς, αυτή η  κατάσταση των υψηλών τιμών έχει μέλλον. και  η όποια . αποκλιμάκωση μεταξύ του πρώτου τριμήνου και του πρώτου εξαμήνου του 2022 στις τιμές της ενέργειας, εκτιμάται ότι θα κινηθεί σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα προ κρίσης κόστη

Όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Χρύσας Λιάγγου στην Καθημερινή[4], η έκθεση της Επιτροπής, αναλύοντας τις τιμές φυσικού αερίου βάσει των προθεσμιακών τιμών του ολλανδικού κόμβου ΤΤF, διαπιστώνει ότι «οι τυπικές τιμές δεκαετίας (στην περιοχή των 15-25 ευρώ/MWh) δεν είναι πιθανό να επιστρέψουν στα επόμενα δύο-τρία χρόνια»,

Με υψηλές τιμές φυσικού αερίου και ρεύματος θα πρέπει να μάθουν να ζουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις της Ευρώπης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που αποτυπώνονται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού το τρίτο τρίμηνο του 2021, το οποίο έφερε την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη σε επίπεδα προ πανδημίας (αύξηση 3% σε σχέση με το 2020).

3. Τα αίτια της εκτόξευσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας . Αιτίες και αποπροσανατολισμοί

Σε προηγούμενο άρθρο μου (στοιχεία δημοσίευσης για το άρθρο), είχα σχολιάσει  κείμενο του καθηγητή Κάπρου για τις απόψεις του που  συνέδεαν τις ανατιμήσεις με την άνοδο των διεθνών τιμών ΦΑ  για την οποία κατονόμαζε σαν  ένοχη τη Ρωσία που συνέδεε την ανοδική πορεία των τιμών του ΦΑ και ειδικότερα με το κλείσιμο της στρόφιγγας που άφηνε ανοικτή την τροφοδοσία της ΕΕ με ΦΑ και επομένως ωθούσε τις τιμές ΦΑ προς τα πάνω.

Η αύξηση αυτή των τιμών παράλληλα με την αύξηση της συμμετοχής του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα αλλά και στη διαφαινόμενη επιδείνωση των καιρικών συνθηκών στη χώρα μας είχε σαν συνέπεια  την επιδείνωση συνολικά της οικονομίας και την επιβάρυνση των καταναλωτών .

Αλλά, ας προσπαθήσουμε να κωδικοποιήσουμε τις αιτίες της εκτόξευσης των τιμών ώστε να οδηγηθούμε και στο  συμπέρασμα για το τι δέον γενέσθαι  για να σταματήσει το φαινόμενο και να επανέρθουν οι τιμές στα πρότερα επίπεδα.

*Ασφαλώς για τη χώρα μας στο βαθμό που η ηλεκτροπαραγωγή στηρίζεται και στο ΦΑ και μάλιστα με ανοδική πορεία, η όποια άνοδος των τιμών του επηρεάζει και την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Αν θα θέλαμε τώρα να ιεραρχήσουμε  τις αιτίες της εκτίναξης των τιμών  πρώτη και κύρια είναι η κυβερνητική ευθύνη που δεν ασκεί ενεργειακή πολιτική ανεξάρτητη αλλά επηρεαζόμενη από τις επιταγές της ΕΕ και στη συνέχεια οι υπόλοιποι  παράμετροι που παρουσιάζονται στη συνέχεια:

Οι  δύο  παραπάνω αιτίες  (ανοδική πορεία τιμών ΦΑ και καιρικές συνθήκες) μπορεί να προκάλεσαν την έναρξη των αυξητικών τάσεων στις Ευρωπαϊκές χονδρικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, όμως δεν δικαιολογούν την περαιτέρω αυξητική τάση των τιμών και το σύνολο της αύξησης που παρατηρείται την τρέχουσα περίοδο στις εθνικές χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. 

Η εξήγηση, είναι, πως εκτός από αυτές τις 2 αιτίες, ενδογενείς παράγοντες συντηρούν και μεγεθύνουν την κρίση τιμών Τέτοιοι είναι:

• H καθιέρωση και στη χώρα μας της λειτουργίας των εθνικών αγορών συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης του μοντέλου στόχου για τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (Target Model 11/2020. Δεν είναι τυχαίο γεγονός ότι η έκρηξη των τιμών συμβαίνει μετά την ολοκλήρωση «του μοντέλου – στόχου».
• Η διατήρηση της οριακής τιμής (ορισμός οριακής τιμής) ως η τιμή εκκαθάρισης του συνόλου των ημερήσιων συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας, στο σύνολο των εθνικών χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, οξύνει το πρόβλημα των υψηλών τιμών και ενθαρρύνει την αχαλίνωτη κερδοσκοπία. Κύρια ευθύνη έχουν οι ακριβές μονάδες ΦΑ γιατί αυτές διαμορφώνουν την τελική τιμή στις ημερήσιες συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας
• Η Οριακή τιμή ως η τιμή εκκαθάρισης του συνόλου των ημερήσιων συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας στις εθνικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, ανεξάρτητα της τιμής προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που υποβάλλει κάθε μονάδα ηλεκτροπαραγωγής (όχι εταιρία),  διαμορφώθηκε σε μια εποχή σημαντικού ρόλου των εταιριών κοινής ωφελείας και όχι σε απελευθερωμένες αγορές. Οι αγορές πλέον είναι απελευθερωμένες. Οι βελτιωμένες μονάδες παραγωγής δεν είναι οι πιο ακριβές αλλά οι πιο φθηνές (οι ΑΠΕ) και μεγάλο μέρος αυτών, δεν συμμετέχουν καν στην διαμόρφωση των ημερήσιων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αυτές που διαμορφώνουν την τελική τιμή στις ημερήσιες συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας είναι οι ακριβές μονάδες φυσικού αερίου.
• Η διοικητικής φύσεως  επιτάχυνση της  διαδικασίας της ενεργειακής μετάβασης με την οριακή αύξηση της ζήτησης φυσικού αερίου επηρέασε τις τιμές. Η διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης επιταχύνθηκε τα τελευταία 5 χρόνια χωρίς αυτό να είναι αναγκαίο.. Η  χρήση του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή καθώς το φυσικό αέριο χαρακτηρίστηκε και επίσημα από την ΕΕ ως το «καύσιμο γέφυρα» (bridge fuel) για την ενεργειακή μετάβαση σε καθαρές μορφές παραγωγής ενέργειας μηδενικών ρύπων, ήταν καταστροφική για τη χώρα μας
• Μάλιστα να επισημανθεί η υπερβολή. Το φυσικό αέριο από καύσιμο γέφυρα μετατράπηκε σε ζωτικής σημασίας καύσιμο (;) για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας  σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας αν και τα μηνύματα για την περαιτέρω χρήση του ήταν αποθαρρυντικά .  Έτσι για να μιλήσουμε  για την  Ελληνική περίπτωση την τρέχουσα περίοδο, στην Ελλάδα οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το φυσικό αέριο  κάλυψαν το 50% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης το έτος 2019 από το 30% που κάλυπταν πριν το  έτος 2020. Ενώ οι λιγνιτικές  μονάδες καλύπτουν σταθερά το 12% έως 15%. Η αυξανόμενη συμμετοχή του φυσικού αερίου στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά  εξηγεί   γιατί η Ελληνική αγορά είναι η πιο ακριβή αγορά στην Ευρώπη, μετά την Ιταλία.
• Στη χοάνη της ηλεκτροπαραγωγής Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, το 2021 υπήρξε χρονιά – ρεκόρ για την κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα, που αυξήθηκε κατά 10,87% έναντι του 2020, ενώ η μερίδα του λέοντος κατευθύνθηκε στους ηλεκτροπαραγωγούς, καλύπτοντας το 68% επί της συνολικής ζήτησης, κατανάλωση αυξημένη κατά 17% σε σχέση με το 2020. Πάντως, κατά την έκθεση της Κομισιόν, η κατανάλωση αερίου στην Ε.Ε. έπεσε κατά 10% το τρίτο τρίμηνο 2021 έναντι του αντίστοιχου του 2020, ενώ η ζήτηση αερίου για την ηλεκτροπαραγωγή μειώθηκε κατά 22%.
• Ωστόσο, την περίοδο αυτή η κατανάλωση αερίου αυξήθηκε σε έξι κράτη – μέλη, με τη μεγαλύτερη άνοδο να καταγράφεται σε Βουλγαρία (+32%) και Ελλάδα (+12%), ενώ στα υπόλοιπα μειώθηκε έως και 26%. Οπως αναφέρεται, η ποσότητα ηλεκτρισμού που παράχθηκε από αέριο πρακτικά έπεσε στο μισό στην Ολλανδία (-49%), στη Γαλλία μειώθηκε κατά 46% και σε Γερμανία, Ισπανία και Ιταλία κατά 30%, 21% και 6%, αντίστοιχα, όταν στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 24%! Η μείωση της παραγωγής ηλεκτρισμού με φυσικό αέριο συνδέεται με τη σταδιακή άνοδο των τιμών του αερίου, καθώς και την επαναφορά άνθρακα στο ενεργειακό μείγμα πολλών χωρών, προκειμένου να συγκρατηθεί το κόστος, παρά την αύξηση και των δικαιωμάτων CO2.
• Σημαντικό ρόλο έπαιξε και παίζει ο μεγάλος αριθμός μικρών  ενεργειακών μονάδων (ελάχιστα αποδοτικών έργων) που λειτουργούν στις περιφερειακές  χώρες της ΕΕ –‘όπως  η Ελλάδα-  που δεν μπόρεσαν να προσφέρουν ποσότητες ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα κάτι που δεν  συμβαίνει στον Ευρωπαϊκό βορρά που υπάρχουν αιολικά πάρκα, θαλάσσια και ηπειρωτικά, μεγάλης κλίμακας.
• Τέλος η ευθύνη των εταιριών  παραγωγής ενέργειας με μεικτά χαρτοφυλάκια παραγωγής ηλεκτρικής  ενέργειας είναι μεγάλη, γιατί αντί να αμβλύνουν το πρόβλημα των τιμών το όξυναν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε αυτό συνέβαλε και η ρήτρα προσαρμογής των τιμολογίων των τελικών καταναλωτών που ακολουθούν τις μεταβολές των (οριακών τιμών) στις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
• Υπενθυμίζουμε ότι στο ενεργειακό μείγμα της ημερήσιας ηλεκτροπαραγωγής όλων των χωρών της ΕΕ,  συμμετέχουν και μονάδες που δεν συμμετέχουν στο ράλι των τιμών όπως είναι τα υδροηλεκτρικά, οι ΑΠΕ,  τα πυρηνικά,   οι μονάδες λιγνιτικές και άνθρακα που δεν ξεπερνούν τα δωρεάν παρεχόμενα δικαιώματα εκπομπών ρύπων που παρέχονται από τον Ευρωπαϊκό μηχανισμό κατανομής δικαιωμάτων, μονάδες φυσικού αερίου που έχουν κλειστά συμβόλαια αγοράς φυσικού αερίου από τις χώρες παραγωγής κλπ. Κι όμως ,οι τιμές εκτοξεύθηκαν σαν να διαμορφώνονταν αποκλειστικά από την Ολλανδική αγορά ημερήσιων και προθεσμιακών αγοραπωλησιών φυσικού αερίου (TTF) και την Ευρωπαϊκή  ημερήσια και προθεσμιακή αγορά εμπορίας ρύπων.
• Στη Γερμανία, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίδει ο Γερμανός ρυθμιστής (στοιχεία 2021) στις ετήσιες εκθέσεις του, το μερίδιο των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το φυσικό αέριο δεν ξεπερνούν το 12% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (εγχώρια παραγωγή + εισαγωγές).  Παράλληλα πάλι στη Γερμανία,  οι μονάδες που χρησιμοποιούν άνθρακα και λιγνίτη κατέχουν μερίδιο στη συνολική εγχώρια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σταθερά στο 32%.
• Τέλος η λειτουργία της αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων που είναι αγκάθι για τη χώρα μας  .Η «εκτόξευση» των Ευρωπαϊκών τιμών αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής στις ευρωπαϊκές αγορές ρύπων που προκαλείται κυρίως λόγω της σταδιακής μείωσης των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων που προσφέρει ο ευρωπαϊκός μηχανισμός κατανομής δικαιωμάτων στα κράτη μέλη της ΕΕ για την περίοδο 2021-2030. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως στην  Κίνα τον Ιούλιο του 2021 ξεκίνησε για πρώτη φορά η λειτουργία της αγοράς συναλλαγών των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων. Σε αυτή την νέα αγορά, τη μεγαλύτερη παγκοσμίως, σε μέγεθος και αξία, οι τιμές στα τέλη του 2021 κυμαίνονταν στα 8-10 δολάρια ανά  τόνο CO2. Υπάρχει σημαντική διαφορά συγκριτικά με την αγορά της ΕΕ όπου οι τιμές δικαιωμάτων διαμορφώνονται στα 80-85 ευρώ/τόνος CO2.
• Με βάση την τελευταία έκθεση της Κομισιόν (Commission Brussels, 13.10.2021 COM(2021) 660 final η εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου, δεν είναι ο βασικός λόγος για την έκρηξη του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα επομένως δεν δικαιολογούνται οι αυξήσεις του.

4. Μέτρα από κυβέρνηση

Όπως είναι γνωστό, αρχικά (πχ Οκτώβριος 20210) η Κομισιόν συσχέτιζε την γενικότερη εξέλιξη στην Ενέργεια  με την ακρίβεια στο ΦΑ όμως  πρότεινε  μέτρα για την αντιμετώπισή της που  δεν αφορούσαν ενεργειακά μέτρα αλλά στήριξη των καταναλωτών, όπως:

Τα μέτρα αφορούν κυρίως:

• μέτρα «στήριξης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις»  όπως είναι επιδοτήσεις σε Οικιακά Τιμολόγια –
• Νοικοκυριά για τις παροχές κύριας κατοικίας. Επίσης ψηλότερες επιδοτήσεις προβλέφθηκαν στα νοικοκυριά ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ).
• Έκτακτη υποστήριξη εισοδήματος για καταναλωτές σε ενεργειακή φτώχεια,
• Παροχή εγγυήσεων για να αποφευχθούν αποσυνδέσεις από το δίκτυο.
• Παροχή προσωρινών, στοχευμένων μειώσεων των φορολογικών συντελεστών για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
• Παροχή βοήθειας σε εταιρείες ή βιομηχανίες, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
• Διερεύνηση πιθανής αντι-ανταγωνιστικής συμπεριφοράς στην αγορά ενέργειας και ενίσχυση της παρακολούθησης στην αγορά άνθρακα από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA).
• Διευκόλυνση ευρύτερης πρόσβασης σε συμφωνίες αγοράς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υποστήριξή τους μέσω συνοδευτικών  μέτρων.
• Επίσης μέτρα για  μη οικιακά τιμολόγια (αγροτικά, εμπορικά, βιομηχανικά, επαγγελματικά, λοιπές χρήσεις κλπ), ανεξαρτήτως μεγέθους και επιπέδου τάσης (Χαμηλή, Μέση, Υψηλή Τάση).

• Όμως και γενικότερα μέτρα που αφορούν την επιχειρηματική δράση , όπως:

• Διερεύνηση πιθανής αντι-ανταγωνιστικής συμπεριφοράς στην αγορά ενέργειας και ενίσχυση της παρακολούθησης στην αγορά άνθρακα από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA).
  – Διευκόλυνση ευρύτερης πρόσβασης σε συμφωνίες αγοράς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υποστήριξή τους μέσω συνοδευτικών μέτρων.
  Επίσης πρότεινε και   μεσοπρόθεσμα μέτρα όπως  για ένα ενεργειακό σύστημα πιο ανθεκτικό και χωρίς άνθρακα, με μέτρα  όπως τα εξής:

Επίσης πρότεινε  και   μεσοπρόθεσμα μέτρα όπως  για ένα ενεργειακό σύστημα πιο ανθεκτικό και χωρίς άνθρακα, με μέτρα  όπως τα εξής:

ü Ενίσχυση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές,

• Ανάπτυξη της ικανότητας αποθήκευσης ενέργειας,

Και άλλα που όμως  σε γενικές γραμμές  παραπέμπoυν στο αόρατο μέλλον 

Τα μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση κινούνται στην κατεύθυνση που προτείνει και η ΕΕ και εφαρμόζουν και οι άλλες χώρες της ΕΕ.

Η γενική βέβαια αντίληψη και κριτική από φορείς και αντιπολίτευση είναι πως τα μέτρα αυτά είναι ανεπαρκή και επομένως ατελέσφορα΄.

Για τα μέτρα αυτά, τα  γενικότερα σχόλια που ακολούθησαν της εξαγγελία τους είναι  πως  δεν επαρκούν για να καλύψουν το ενεργειακό κόστος που διαρκώς αυξάνεται. 

Οι δυνάμεις της Ριζοσπαστικής και όχι ενσωματωμένης, σαν βασική πρόταση, σε μια  δέσμη μέτρων, προτείνουν τη δραστική μείωση των φόρων ως και πλήρη κατάργησή τους.

5. Το δόγμα της «απελευθέρωσης»

Το κυρίαρχο ρεύμα στις χώρες της Δύσης, αποδέχεται και βολεύεται να ερμηνεύει την ανεξέλεγκτη πορεία τιμών ενέργειας με τις αυξήσεις στο ΦΑ και με υπευθυνότητα της Ρωσίας. Η Ρωσία ευθύνεται, τάχα,  για την άνοδο των τιμών στο φυσικό αέριο, επειδή για πολιτικούς λόγους κρατάει τις στρόφιγγες κλειστές με συνέπεια να ωθούνται οι τιμές προς τα πάνω.

Όμως υπάρχει και η άλλη προσέγγιση. Αυτή που θεωρεί  καθοριστική τη συμφωνία που υπογράφτηκε μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας τον Ιούλιο του 2021, βάσει της οποίας το Βερολίνο δεσμεύτηκε να επιβάλει κυρώσεις στη Μόσχα στο πεδίο της ενέργειας στην περίπτωση που η Ρωσία επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο εναντίον της Ουκρανίας. Στην πράξη η γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών αναπαράγει την ψυχροπολεμική ρητορική της Ουάσιγκτον και των ανατολικοευρωπαίων, εμφανίζοντας την Ουκρανία ως απειλούμενη και τη Ρωσία ως δυνάμει επιτιθέμενη, προβάλλοντας το ερώτημα τι θέλουν 100.000 ρώσοι στρατιώτες στα σύνορα της Ουκρανίας;  Η σημερινή  στάση της Γερμανίας  πόρω απέχει από τη  στάση της προκατόχου του, της Άγκελας Μέρκελ, που κατ’ επανάληψη δήλωνε ότι ο αγωγός Nord Stream 2 δεν είναι απλώς και μόνον ένα οικονομικό πρότζεκτ. Εννοώντας με αυτό τον τρόπο ότι συμβολίζει τους δεσμούς που συνδέουν Ευρώπη και Ρωσία.

Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, που χρηματοδοτείται από τον ΟΟΣΑ κι όχι από κάποιον οργανισμό όπως ο ΟΗΕ που είναι υποχρεωμένος να δείχνει ότι τηρεί τις αποστάσεις, κατηγόρησε τη Ρωσία ότι στραγγαλίζει ενεργειακά την Ευρώπη. Συνέδεσε την ακρίβεια και τη στενότητα της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου με τις γεωπολιτικές εντάσεις πέριξ της Ουκρανίας, ζητώντας μάλιστα δημόσια από τη Ρωσία να αυξήσει τις αποστολές φυσικού αερίου τουλάχιστον κατά ένα τρίτο.

Όμως έχει αξία να παραθέσουμε κάποια δεδομένα και πιο συγκεκριμένα:

Μόλις τον Μάιο του 2020, οι συνδεδεμένες με το πετρέλαιο τιμές ήταν έξι φορές υψηλότερες εκείνων της αγοράς που βρίσκονταν σε ιστορικό χαμηλό. Η ήπειρος πλημμύρισε με αέριο. Η υπογραφή μακροχρόνιων συμβολαίων ήταν το τελευταίο πράγμα που ήθελαν και η Gazprom έχανε χρήματα από τις εξαγωγές. Από τα τέλη του 2020 η κατάσταση άλλαξε.

Το κρίσιμο ωστόσο είναι ότι η Gazprom συνεχώς καλούσε τις ευρωπαϊκές εταιρείες «να υπογράψουν νέα μακροχρόνια συμβόλαια εάν ήθελαν ασφάλεια στην προσφορά». Ελάχιστοι το έκαναν, Ιδιαίτερα (Ως εκ τούτου) η   απογείωση των τιμών λιανικής στο ηλεκτρικό ρεύμα, πρέπει να αποδοθεί στην ιδιωτικοποίηση της αγοράς ενέργειας και ηλεκτρισμού στην ΕΕ. Μεταξύ άλλων προέβλεπε τον διαχωρισμό μεταξύ εταιρειών παραγωγής και διανομής, ώστε να μπορούν να πουληθούν πιο εύκολα,

Ο ρόλος των  εθνικών ρυθμιστικών αρχών, που ενώ έβλεπαν  τις τιμές να αυξάνουν  και τις εταιρείες παροχής να κερδοσκοπούν ασύδοτες ήταν ρόλος τροχονόμου,  Έτσι, η έκρηξη των τιμών λιανικής στην ΕΕ αποτελεί ένα ακόμη φιάσκο που χρεώνεται εξ ολοκλήρου η Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με την πρόωρη και βίαιη απολιγνιτοποίηση, μαζί με την ελλιπή προετοιμασία της να υλοποιήσει τις απαραίτητες επενδύσεις σε ΑΠΕ ώστε να καλύψουν το κενό του άνθρακα και του λιγνίτη, μαζί με την αδυναμία της να προβλέψει την αύξηση των τιμών στο φυσικό αέριο κι όταν μάλιστα λόγω του νέου τρόπου τιμολόγησης όπως επιβλήθηκε με το «τρίτο ενεργειακό πακέτο» είχε ένα παραπάνω λόγο να το κάνει. Το απελευθερωμένο τοπίο όπως λέει και η έκφραση του τίτλου,  είναι ένα τοπίο όχι απλά ελεύθερο αλλά ασύδοτο και ανεξέλεγκτο και αυτό είναι που προκαλεί  την ανεξέλεγκτη ανατίμηση βασικών αγαθών όπως η ενέργεια.

Έτσι, η έκρηξη των τιμών λιανικής στην ΕΕ αποτελεί ένα ακόμη φιάσκο που χρεώνεται εξ ολοκλήρου η Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με την πρόωρη και βίαιη απολιγνιτοποίηση, μαζί με την ελλιπή προετοιμασία της να υλοποιήσει τις απαραίτητες επενδύσεις σε ΑΠΕ ώστε να καλύψουν το κενό του άνθρακα και του λιγνίτη, μαζί με την αδυναμία της να προβλέψει την αύξηση των τιμών στο φυσικό αέριο κι όταν μάλιστα λόγω του νέου τρόπου τιμολόγησης όπως επιβλήθηκε με το «τρίτο ενεργειακό πακέτο» είχε ένα παραπάνω λόγο να το κάνει. Το απελευθερωμένο τοπίο όπως λέει και η έκφραση του τίτλου,  είναι ένα τοπίο όχι απλά ελεύθερο αλλά ασύδοτο και ανεξέλεγκτο και αυτό είναι που προκαλεί  την ανεξέλεγκτη ανατίμηση βασικών αγαθών όπως η ενέργεια

6. Η υποκρισία του ΣΥΡΙΖΑ

Δεν μπορούμε όμως να μην σχολιάσουμε την πρόταση δυσπιστίας προς την κυβέρνηση της ΝΔ όπου μεταξύ άλλων αναφέρει πως , “…οι πολίτες χάνουν μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους, λόγω του ανεξέλεγκτου κύματος ακρίβειας στην ενέργεια και στα βασικά αγαθά”.

Φυσικά και ισχύει το ανεξέλεγκτο κύμα ακρίβειας στην ενέργεια και στα βασικά αγαθά. Όμως η στάση του είναι υποκριτική γιατί αν και οι τιμές ενέργειας ειδικά δεν αυξήθηκαν ιδιαίτερα στην  ηλεκτρική ενέργεια την  περίοδο διακυβέρνησης του, γενικότερα η πολιτική του που  έμεινε σταθερά στη λογική της απελευθέρωσης που είναι αυτή που τροφοδοτεί και θα πριμοδοτεί την ανεξέλεγκτη πορεία των τιμών  της. 

5. Πρόταση με άξονες, γενικά και ειδικά μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας στην ενέργεια.

Για την αντιμετώπιση της ακρίβειας είναι ορθό να διατυπωθούν άμεσα μέτρα αλλά και τα γενικότερα  μέτρα που αγγίζουν τη γενικότερη ενεργειακή πολιτική η ανακοίνωση του Θ Πετράκου θεωρώ πως αποτυπώνει συμπυκνωμένα τα άμεσα μέτρα που πρέπει προωθηθούν για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και προώθηση της ανάπτυξης.

6. Έχοντας υπόψη τα κυβερνητικά μέτρα το σχόλιο του ΘΠ είναι πως είναι  εντελώς  ανεπαρκή ψίχουλα μέτρα «ασπιρίνες», για τη μείωση του κόστους ενέργειας

 

Άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας. 

Θεωρώ πως τα μέτρα αυτά διατυπώνονται πολύ αναλυτικά και  εύστοχα  από τον Θ Πετράκο (ΛΑΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 11/2021) με τίτλο:  ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΨΙΧΟΥΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Κατά τον ΘΠ η  δραματική αύξηση της τιμής του Φυσικού Αερίου κατά 108,5%  και του Πετρελαίου  κατά 29%  επιβάλλει  γενναία μέτρα και όχι ψίχουλα όπως:

• Για το πετρέλαιο θέρμανσης:  Να επανέλθει ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στα προμνημονιακά επίπεδα του 2010 δηλαδή στα 21 €/χιλιόλιτρο από τα 280€/χιλιόλιτρο που είναι σήμερα και να  μειωθεί σημαντικά ο ΦΠΑ στο χαμηλό συντελεστή
• Για το Φυσικό Αέριο: Να μειωθεί δραστικά και ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης και να  μειωθεί σημαντικά ο ΦΠΑ στο χαμηλό συντελεστή.
• Για το αγροτικό Πετρέλαιο: Η αύξηση των διεθνών τιμών στο αργό προφανώς δυσκολεύει ακόμη περισσότερο  και  τους αγρότες να καλλιεργήσουν τη γη τους. Γι αυτό ως ελάχιστο μέτρο απαιτείται να μειωθεί ο ΕΦΚ από τα  330 ευρώ /χίλια λίτρα που είναι σήμερα στα 66  ευρώ /χίλια λίτρα που ήταν στα προμνημνιακά επίπεδα και να  μειωθεί σημαντικά ο ΦΠΑ στο χαμηλό συντελεστή.
• Για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης 2021-2022: θα πρέπει να υπαχθούν στη συγκεκριμένη ρύθμιση οι χιλιάδες συμπολίτες μας που ζουν στην ελληνική περιφέρεια και επιλέγουν να θερμανθούν με εναλλακτικές και περιβαλλοντικά ασφαλείς μορφές θερμότητας, όπως η τηλεθέρμανση και οι άλλες μορφές. ε) Για  το πετρέλαιο κίνησης και τη βενζίνη: Να μειωθούν δραστικά οι ΕΦΚ  και να   επανέλθουν στα  προμνημνιακά επίπεδα και να  μειωθεί σημαντικά ο ΦΠΑ στο χαμηλό συντελεστή.
  Για το ηλεκτρικό ρεύμα.
• Κατά πρώτον κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας ακύρωση της απόφασης για τη βίαιη απολιγνιτοποίηση  και την επαναφορά της κλιμακωτής χρέωσης.
• Κατάργηση των διαφόρων τελών, όπως τα ΥΚΩ, να μειωθεί  ο ΦΠΑ (άμεση μείωση του ΦΠΑ στο 4%)  και να επανέλθει η κλιμακωτή  τιμολόγηση.
• Κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και του τέλους εκτελωνισμού 5/1οοο
• Ενιαίος λογαριασμός που  σημαίνει καμία ξεχωριστή χρέωση για ΥΚΩ.
• Να καταργηθεί το ΕΤΜΕΑΡ.
• Επαναφορά του νόμου 4320/ 19-03-2015, νόμου που ψηφίστηκε το Μάρτη του 2015 (υπουργός  Ενέργειας ο Π. Λαφαζάνης) που προέβλεπε δωρεάν κιλοβατώρες για όσους είναι κάτω από τα όρια της φτώχειας.

Ενέργεια και ενεργειακή πολιτική σε όφελος της κοινωνίας και της ανάπτυξης. Προώθηση  άλλης ενεργειακής  πολιτικής

Όμως για την στήριξη και προώθηση μιας ενεργειακής πολιτικής που να υπηρετεί την κοινωνία και την ανάπτυξη βασικοί στόχοι πρέπει να τίθενται: 

• Βασική αρχή πρέπει να είναι ότι η ενέργεια αποτελεί δημόσιο και κοινωνικό αγαθό που πρέπει να υπηρετεί την κοινωνία και την ανάπτυξη.
• Βασικός στόχος η ήττα του ΝΦ δόγματος. Όχι στις νεοφιλελεύθερες «μεταρρυθμίσεις» πχ χρηματιστήριο ενέργειας, «Νέα Όργάνωση Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΝΟΜΕ ), που προωθούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τομέα της ενέργειας στοχεύουν στην πλήρη εμπορευματοποίησή της ενέργειας
• Στην κατεύθυνση αυτή, επαναδημιουργία ισχυρού δημόσιου ενεργειακού πυλώνα στην ενέργεια με ισχυρούς δημόσιους φορείς(σε πετρέλαιο ΦΑ, ηλεκτρική ενέργεια).
• Σταδιακή ανάκτηση των στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων – πυλώνων του κλάδου της ενέργειας [ΔΕΗ (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ), ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΠΑ], αποτελεί αναγκαία συνθήκη και βασικό στοιχείο του προγραμματισμού μας για την παραγωγική ανάταξη.
• Επαναξιολόγηση φορέων όπως η ΡΑΕ, του πολυδιασπασμένου  ηλεκτρενεργειακού τομέα και  φυσικού αερίου..
• Πραγματικά πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική
• Ενεργειακός σχεδιασμός και όχι αποσπασματική πολιτική που θα καθορίζουν πολυεθνικές και ισχυροί ενεργειακοί όμιλοι.
• Προώθηση των ΑΠΕ με προτεραιότητα
• Ορθολογική αξιοποίηση των υδρογονανθράκων δίνοντας ειδικό βάρος στην έρευνα για εγχώριους υδρογονάνθρακες.
• Η πολιτική μας επιδιώκει να αλλάξει τη θέση της χώρας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας τερματίζοντας τον ρόλο της σαν απλού αγοραστή καταναλωτή τεχνολογίας, προωθώντας την τεχνολογική  έρευνα και ανάπτυξη (σήμερα ιδιαίτερα την τεχνολογία υδρογόνου).
• Πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας(πχ ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων) και προώθησης των ΑΠΕ.
• Άλλο μοντέλο οργάνωσης της παραγωγής και της κοινωνίας(πχ μειωμένο ωράριο , ενίσχυση των μαζικών μεταφορών κλπ)
• Αντιμετώπιση της φτώχειας που συστατικό της είναι η ενεργειακή φτώχεια,
• Ιδιαίτερο βάρος να δοθεί στην επέκταση του δικτύου και την προώθηση του φυσικού αερίου σε όλη την επικράτεια για άμεση χρήση (οικιακή, επιχειρήσεις).
• Σταθερή προσήλωση στη μείωση του ενεργειακού  κόστους με στόχο αφενός τη στήριξη της βιομηχανικής και επιχειρηματικής δράσης και αφετέρου την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.

=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=

Ορισμός οριακής τιμής(ΟΤΣ)

 ΟΤΣ είναι η τιμή που  διαμορφώνεται, αφενός από την προσφορά τιμών και ποσοτήτων της ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχουν οι παραγωγοί της με συνεκτίμηση της κατανάλωσης, όπως  τη δηλώνουν οι  προμηθευτές.

[1] Title Transfer Facility: Η διευκόλυνση μεταφοράς τίτλου, πιο γνωστή ως TTF, είναι ένα εικονικό σημείο διαπραγμάτευσης φυσικού αερίου στις Κάτω Χώρες. Αυτό το σημείο διαπραγμάτευσης παρέχει τη δυνατότητα σε ορισμένους εμπόρους στην Ολλανδία να διαπραγματεύονται συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, φυσικά και ανταλλακτικά.

[2] Ν. Γεωργακάκης: Η εξέλιξη των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα – Η απόλυτη διάψευση του Νεοφιλελεύθερου μοντέλο/ https://www.aristerorevma.gr/archives/2623 (13 Νοεμβρίου 2020)

[3] Πηγή: https://www.skai.gr/news/finance/i-energeia-tha-parameinei-akrivi-diaminyei-i-komision

[4] Καθημερινή 4/10/21

Ιταλία προεδρικές εκλογές – Μια από τα ίδια η επανεκλογή Ματαρέλα

ΙΤΑΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

 ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΙΔΙΑ Η ΕΠΑΝΕΚΛΟΓΗ ΜΑΤΑΡΕΛΛΑ

 Τελικά μια από τα ίδια στην Ιταλία! Η επανεκλογή του Σερτζιο Ματαρέλα μετά την 7η ψηφοφορία πέρασε παρά τις επιφυλάξεις που είχε και ο ίδιος λόγω του προχωρημένου της ηλικίας του! Το πολιτικό σύστημα της Ιταλίας με αυτή την επανεκλογή με το 75% των εκλεκτόρων ενός υπερήλικα πρώην Χριστιανοδημοκράτη για μια ακόμη επταετία κατέγραψε την πλήρη αδυναμία του σε επίπεδο πολιτικού στελεχικού δυναμικού τουλάχιστον !

 Η κεντροδεξιά αλλά και η κεντροαριστερά με όλες τις κομματικές δυνάμεις που τις συναποτελούν, χωρίς καμιά σχεδόν εξαίρεση, δεν κατάφεραν να προτείνουν μια υποψηφιότητα που να μπορεί να ηγεμονεύσει πολιτικά προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση !

 Η πρόταση που έγινε από την κεντροδεξιά για τον Σίλβιο  Μπερλουσκόνι μετά την αποχώρησή του για λόγους υγείας και όχι μόνο… αλλά και αυτή της δεξιάς προέδρου της γερουσίας δεν προχώρησαν ακριβώς επειδή η κεντροδεξιά στις πρώτες ψηφοφορίες φάνηκε καθαρά ότι είναι διασπασμένη και χωρίς τον απαραίτητο πλειοψηφικό αριθμό εκλεκτόρων από την βουλή και την γερουσία.

  Οι λόγοι φυσικά που φθάσαμε στην υποψηφιότητα Ματαρέλα δεν είναι μόνο αυτοί είναι πολλοί. Ο σημαντικότερος είναι η αδιαπραγμάτευτη θέληση της άρχουσας τάξης και ποιο συγκεκριμένα του επιχειρηματικού κόσμου και των τραπεζών για την συνέχιση της πρωθυπουργίας Ντράγκι ! Ένας παραδοσιακός Χριστιανοδημοκράτης λοιπόν στην  Προεδρία και ένας συντηρητικός νεοφιλελεύθερος τεχνοκράτης τραπεζίτης στην πρωθυπουργία είναι ότι το καλύτερο για τα συμφέροντα του συστήματος! Πρόεδρος και πρωθυπουργός εκ των πραγμάτων είναι οι καλύτεροι συνεχιστές των Νατοϊκών και ευροενοσιακών επιλογών για το Ιταλικό σύστημα της άρχουσας τάξης  !

Η κεντροδεξιά ηττημένη πολιτικά αλλά και η κεντροαριστερά δεν έχουν να επιδείξουν τίποτα το διαφορετικό με τον γερασμένο πλέον παλιό χριστιανοδημοκράτη Ματαρέλα!

 Η κατ΄ ανάγκη εναλλαγή του διπολικού δικομματικού συστήματος μέσα στα αστικοδημοκρατικά πλαίσια με αυτή την επιλογή Ματαρέλα όμως δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί σε καμιά περίπτωση !Τα ποιο καταπιεσμένα κοινωνικά φτωχά λαϊκά στρώματα, και γενικότερα ο κόσμος της εργασίας της Ιταλίας, δεν μπορούν εκ των πραγμάτων να συναινέσουν στις επιλογές Ντράγκι!  Η οικονομική κρίση και προπαντός η ανεργία που μαστίζει και την Ιταλία δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με τα νεοφιλελεύθερα γιατροσόφια Ντράγκι !

  Κυρίαρχος σήμερα του πολιτικού παιγνιδιού αδιαμφισβήτητα είναι ο Τραπεζίτης, ο οποίος θεωρείται το «διαμάντι» του Ιταλικού πολιτικού συστήματος, αλλά όχι όμως για πολύ καιρό απ΄ ότι δείχνουν τα πράγματα. Μια τεχνοκρατική νεοφιλελεύθερη προσωπικότητα που τοποθετείτε πάνω και εκτός από το κομματικό παραταξιακό πολιτικό σύστημα της Ιταλίας όπως άλλωστε και ο νέο εκλεγμένος Ματαρέλα παρά την ιστορία του δεν θα αντέξουν για πολύ! Οι πολιτικοί συμβιβασμοί κομμάτων για την εκλογή προέδρου σύντομα θα υποχωρήσουν και πολύ πιθανόν να έχουμε εκλογές στην Ιταλία και μέσα στο 2022!

 Στην χώρα αυτή τις προηγούμενες δεκαετίες τα μεγαλύτερα  πολιτικά κομματικά υποκείμενα όπως το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα ( D.C ) και  το Κομμουνιστικό Κόμμα Ιταλίας (PCI) είχαν την απόλυτη πολιτική ηγεμονία μέσα στην κοινωνία με τεράστια λαϊκή συγκατάθεση σε αντίθεση με το σήμερα που η πολιτική διαφορετικότητα στην ουσία είναι πολύ περιορισμένη για να μην πούμε ανύπαρκτη και το πολιτικό στελεχικό δυναμικό χαμηλότατου επιπέδου. Ο Παλ. Τολιάττι , ο Λουιτζι Λόνγκο και ο Ενρ. Μπερλιγκουέρ από την μια και ο Ντε Γκάσπερι , ο Αλ. Μόρο και ο Φανφάνι από την άλλη, δεν μπορούν να συγκριθούν με τους Σαλβίνι της δεξιάς Λέγκα και Λέττα του Δημοκρατικού Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.

  Για τους λόγους αυτούς όλοι σχεδόν οι πολιτικοί σχολιαστές στην Ιταλία υπογραμμίζουν ότι με την εκλογή προέδρου της Ιταλικής δημοκρατίας φάνηκε καθαρά ότι ο μεγάλος ηττημένος αυτής της πολιτικής αναμέτρησης στην πραγματικότητα είναι όλο το πολιτικό σύστημα αυτής της χώρας! Η υποβάθμιση ακόμα και επικοινωνιακά, της πολιτικής κοινωνικοταξικής διαφορετικότητας είναι εμφανέστατη!

  Αναστάσιος Πριμικίρης

     Ρώμη 30/1/2022

Ανενόχλητες οι φασιστικές ομάδες συνεχίζουν την τρομοκρατική δράση τους

ΛΑΪΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Θεσσαλονίκη 28/1/2022

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΑΝΕΝΟΧΛΗΤΕΣ ΟΙ ΦΑΣΙΣΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ

ΤΗΝ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

ΣΤΙΣ ΔΥΤΙΚΕΣ ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Οι ομάδες φασιστών που είχαν επιτεθεί σε φοιτητές και μαθητές στα τέλη Σεπτέμβρη στο 1^ο και 2^ο ΕΠΑΛ Σταυρούπολης και στη συνέχεια στο ΕΠΑΛ Ευόσμου, συνεχίζουν να αλωνίζουν την περιοχή ανενόχλητοι, προβαίνοντας σε εγκληματικές επιθέσεις, ιδιαίτερα στους σχολικούς και μαθητικούς χώρους.

Λίγο πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων επιτέθηκαν σε Κούρδο μαθητή της Α΄ Λυκείου του Διαπολιτισμικού Σχολείου του Ευόσμου κτυπώντας τον με σιδερογροθιά, και προκαλώντας του τραυματισμούς. Η επίθεση έγινε από 8 – 10 άτομα από τα ΕΠΑΛ, που μάλιστα λίγη ώρα πριν από την επίθεση είχαν μπει μέσα στο σχολείο ισχυριζόμενοι ότι είναι παλιοί μαθητές. Είχε σαν συνέπεια ο μαθητής, τρομοκρατημένος, να μην ξαναπάει στο σχολείο για ένα μήνα, και όταν πρόσφατα επιχείρησε να ξαναπαρακολουθήσει τα μαθήματά του, εμφανίστηκε και πάλι η ίδια ομάδα προσπαθώντας με βίαιο τρόπο να τον αποτρέψει.

Είναι φανερό ότι επιχειρούν με το φόβο, τους ξυλοδαρμούς και την έντονη τρομοκράτηση των μαθητών να εμποδίσουν  τη μόρφωση των προσφυγόπουλων αλλά και τις συλλογικές  και τις αγωνιστικές διεργασίες που υπάρχουν στους μαθητικούς και φοιτητικούς χώρους.

Η Λαϊκή Ενότητα Θεσσαλονίκης καταγγέλλει και καταδικάζει τις επιθέσεις αυτές και τη δράση των φασιστικών ομάδων.

Επισημαίνει τις ευθύνες του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων που «ποιεί την νήσσα», της αρμόδιας Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και όλων των αρμόδιων φορέων που έχουν υποχρέωση να πάρουν μέτρα ώστε να σταματήσουν οι τρομοκρατικές, επιθετικές δράσεις των φασιστοειδών και να διαφυλάξουν την απρόσκοπτη και χωρίς επικινδυνότητα παρακολούθηση των μαθημάτων από όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές.

Δηλώνει πως θα συνεχίσει μέσα από το λαϊκό και φοιτητικό κίνημα την πάλη ενάντια σε κάθε προσπάθεια αναβίωσης του φασισμού. Μέσα από τους λαϊκούς-φοιτητικούς αγώνες, τη συλλογική δράση, όσοι οραματίζονται τις μαύρες μέρες θα βρεθούν εκεί που τους αξίζει, εκεί που έστειλαν τους δολοφόνους του Παύλου Φύσσα οι μεγάλες κινητοποιήσεις πριν από ένα χρόνο. Το μαζικό, λαϊκό κίνημα, δεν επέτρεψε και δεν θα επιτρέψει να μετατραπούν τα σχολεία σε εκκολαπτήρια φασιστικών αντιλήψεων.

Το Γραφείο Τύπου

Πρόταση μομφής ΣΥΡΙΖΑ: Η αντιλαϊκή λιτότητα δεν ανατρέπεται με επικοινωνιακά τρυκ και τουφεκιές στον αέρα

Πρόταση μομφής ΣΥΡΙΖΑ: Η αντιλαϊκή λιτότητα δεν ανατρέπεται με επικοινωνιακά τρυκ και τουφεκιές στον αέρα.

Να χτίσουμε την αντιπολίτευση που χρειαζόμαστε!

 

Περιττεύουν τα λόγια για το χάος και την ταλαιπωρία του λαού τις τελευταίες μέρες. Σε αντίθεση με την κοινή συνισταμένη των ημερών, το επιτελικό κράτος δεν απέτυχε! Αυτό είναι το επιτελικό κράτος: πλήρης αδιαφορία για τις λαϊκές ανάγκες, απαξίωση και ξεπούλημα των δημόσιων υποδομών, ΑΛΛΑ όλα για τα συμφέροντα της μεγαλοεργοδοσίας και των διεθνών συμμάχων της, των «επενδυτών».

10 χρόνια μνημόνιο και λιτότητα, γεννούν τα τέρατα της Αττικής Οδού, του ΔΕΔΔΗΕ, του ΟΣΕ, του διαλυμένου οδικού δικτύου της Αττικής. 10 χρόνια ιδιωτικοποιήσεων και διαρκούς μείωσης των κρατικών δαπανών σωρεύονται και όταν συνδυάζονται με βαριά καιρικά φαινόμενα καταλήγουν στην ταλαιπωρία του κόσμου της δουλειάς και φτάνουν να θέσουν σε κίνδυνο ακόμα και τις ίδιες μας τις ζωές.

Απέναντι σε όλα αυτά, δεν αρκεί η ανάδειξη της «ανικανότητας των «αρίστων»:

• Φταίνε μόνο οι άριστοι για το γεγονός ότι η Αττικής Οδός δεν μπορεί να κλείσει με απόφαση του κράτους και πρέπει να συμφωνήσει ο παραχωρησιούχος (ΑΚΤΩΡ-ΑΒΑΞ);
• Φταίνε μόνο οι άριστοι για το διαλυμένο δίκτυο του ΟΣΕ, που συστηματικά απαξιώθηκε για 20 χρόνια ώστε να πουληθεί μπιρ παρά στην ιταλική FSI;
• Φταίνε μόνο οι άριστοι για την ανυπαρξία προσωπικού και την μηδενική συντήρηση του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ, μέχρι να πέσει στα νύχια της πασίγνωστης αυστραλιανής επενδυτικής-βαμπίρ Macquire;
• Φταίνε μόνο οι άριστοι που Δήμοι και Περιφέρειες εξαρτώνται από μικρούς και μεγάλους εργολάβους για την συντήρηση του οδικού δικτύου και δεν διαθέτουν ούτε υποψία σχετικών μέσων και προσωπικού, λόγω της συστηματικής υποχρηματοδότησης;

Η πρόταση μομφής του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι παρά ένα ακόμα βήμα της στρατηγικής του «ώριμου φρούτου», που εφαρμόζει η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Προσπαθεί να καβαλήσει το κύμα της λαϊκής οργής, απλά και μόνο για να προβληθεί ως «συνεπής αντιπολίτευση/ εν αναμονή κυβέρνηση» ώστε να πιέσει το ΠΑΣΟΚ του «αμίλητου» Ανδρουλάκη και να εκθέσει την επαμφοτερίζουσα στάση του, «και με τον χωροφύλακα και με τον αστυφύλακα». Όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ εφάρμοσε ο ίδιος την νεοφιλελεύθερη πολιτική των μνημονίων και της λιτότητας, συνέχισε την εγκατάλειψη των μηχανισμών πολιτικής προστασίας, προχώρησε το έγκλημα των ιδιωτικοποιήσεων. Ακόμα και σήμερα, περιορίζεται στην καταγγελία της ανικανότητας της κυβέρνησης και όχι της ουσίας των πολιτικών που οδηγούν σε καταστροφές όπως η τελευταία.

Η ανατροπή της αντιλαϊκής λιτότητας και της καμμένης γης των ιδιωτικοποιήσεων απαιτεί τη διεκδίκηση της επανακρατικοποίησης των ξεπουλημένων δημόσιων υποδομών και της οργάνωσης του κρατικού μηχανισμού με προτεραιότητα την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Δεν μπορεί να συμβιβαστεί  με το «Μνημόνιο για όλους» που ισχύει πλέον καθολικά στην Ε.Ε., με υποχρέωση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, φρένο κρατικών δαπανών και φρένο χρέους και ειδικά για την Ελλάδα, πρωτογενή πλεονάσματα μέχρι το 2060.

Η εγκληματική κυβέρνηση των 157 βουλευτών της ΝΔ, μια κυβέρνηση χούλιγκαν του νεοφιλελευθερισμού και της αντιλαϊκότητας, που οι εκπρόσωποί της φτάνουν να ζητούν πρόστιμα στους οδηγούς της Αττικής Οδού ή που φωτογραφίζονται σαν άλλοι ινφλουένσερ στην χιονισμένη αυλή της βίλας τους, ανατρέπεται με μαζική λαϊκή κινητοποίηση που θα οδηγήσει την πολιτική της σε ήττα. Χρειάζεται ένα μέτωπο της αριστεράς που θα προτάσσει την ανάπτυξη των λαϊκών αγώνων και διεκδικήσεων και ένα πρόγραμμα με επίκεντρο τις ανάγκες των εργαζόμενων και της νεολαίας. Ένα τέτοιο αριστερό μέτωπο ανατροπής πρέπει να προτάσσει:

1. την επανακρατικοποίηση των ξεπουλημένων δημόσιων υποδομών,
2. την διασφάλιση παροχής δημόσιων αγαθών (παιδεία, υγεία, ρεύμα, νερό) και την γενναία ενίσχυση των σχετικών δημόσιων συστημάτων,
3. την επανακατοχύρωση των εργασιακών δικαιωμάτων και την επαναφορά του λαϊκού εισοδήματος σε επίπεδα αξιοπρεπούς διαβίωσης
4. την προστασία του περιβάλλοντος από την επενδυτική λεηλασία για να μπει φρένο στην κλιματική αλλαγή που προκαλεί η «μηχανή του κέρδους»
5. την διαφυγή από το σιδερένιο κλουβί της Ε.Ε. που απαγορεύει όλα τα παραπάνω.

Η Λαϊκή Ενότητα θα συμβάλλει με όλες της τις δυνάμεις στην ενίσχυση ενός τέτοιου μετώπου μέσα από την δράση της στα συνδικάτα, στους χώρους εκπαίδευσης, στο ΕΣΥ και τις γειτονιές. Αλλά και θα ρίξει τις δυνάμεις της, ώστε η αριστερά να παλέψει για το ξήλωμα του δόγματος του «ΤΙΝΑ», το ξήλωμα του εγκληματικού νεοφιλελευθερισμού. Για την  ευρύτερη ανασυγκρότηση της ριζοσπαστικής αριστεράς, ώστε να γίνει το αναγκαίο «πολιτικό νεύρο» που λείπει από ένα τέτοιο μέτωπο ανατροπής και διεκδίκησης των λαϊκών αναγκών.

Γραφείο Τύπου ΛΑ.Ε. – Αθήνα 28-1-2022

Στην Ουκρανία παίζεται η αμερικανική ηγεμονία στην Ευρώπη

Στην Ουκρανία παίζεται η αμερικανική ηγεμονία στην Ευρώπη

του Βασίλη Φούσκα

Η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον στη Βρετανία ανακοίνωσε πρόσφατα ένα εφεύρημα καταπληκτικής φύσης. Υπάρχουν πληροφορίες, ισχυρίστηκε η Βρετανή υπουργός Εξωτερικών, Λιζ Τρας, ότι η Μόσχα ετοιμάζει ανατροπή του καθεστώτος στο Κίεβο και αντικατάστασή του με ένα φιλο-ρωσικό καθεστώς υπό τον πρώην Ουκρανό βουλευτή, Γιεβέν Μουράγιεφ.

Δεν πρόλαβε καν να το ανακοινώσει αυτό η κα Τρας, όταν ο Μουράγιεφ δήλωνε στη βρετανική Observer: «Μου φτιάξατε τη διάθεση. Το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών πρέπει να τάχει μπερδέψει. Απαγορεύεται η είσοδός μου στη Ρωσία κι όχι μόνο αυτό. Η περιουσία του πατέρα μου στη Ρωσία έχει κατασχεθεί. Είμαι υπό διωγμό». Είναι τόσο το μέγεθος της απρόσκοπτης και βιαστικής προπαγάνδας της Δύσης εναντίον της Ρωσίας, που είναι δυνατόν να συμβούν ακόμα και τέτοιες κραυγαλέες γκάφες. Η δαιμονοποίηση του αντιπάλου έχει φτάσει σε πρωτοφανή όρια.

Ποιες είναι οι πραγματικές ρίζες της κρίσης στην Ουκρανία; Πρέπει να ανακύψουμε στη διεθνή πολιτική οικονομία της κρίσης και τις διεθνείς σχέσεις της Ευρασίας την εποχή που η πανδημία στη Δύση, καθώς και η τιμή της ενέργειας έχουν εκτινάξει δημόσιο χρέος και πληθωρισμό στα ύψη. Και, απ’ ότι φαίνεται, σε λίγο θα εκτινάξει στα ύψη και τα επιτόκια προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός. Οι ΝΑΤΟϊκές χώρες κατέγραψαν σχεδόν 2 εκατομμύρια νεκρούς από το Covid.

Η οικονομική διείσδυση της Κίνας σε Τουρκία, Ανατολική Μεσόγειο, Βαλκάνια και ΕΕ έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις που υπονομεύουν την ενότητα του ΝΑΤΟ. Το επιχείρημά μου είναι ότι η ουκρανική κρίση δεν αφορά τόσο μία ουσιαστική στρατηγική αντιπαράθεση ΝΑΤΟ-Ρωσίας, αλλά μία τεχνητή αντιπαράθεση που στοχεύει στον αποκλεισμό και παραμερισμό της Κίνας και της Ρωσίας από την ευρωατλαντική γεω-οικονομική ζώνη με στόχο τη διατήρηση της τρεμάμενης συνοχής του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Οι ίδιες οι ΗΠΑ αδυνατούν, πλέον, να εξασφαλίσουν τη συνοχή της Ατλαντικής Συμμαχίας με οικονομικά μέσα, λόγω της ραγδαίας ανόδου της Κίνας και της αποτυχίας της παγκόσμιας χρηματιστηκοποιημένης οικονομίας που οικοδόμησαν απ’ τη δεκαετία του 1970 και μετά. Για τις ΗΠΑ, ένας ευρασιατικός άξονας Βερολίνου-Μόσχας-Πεκίνου θα σήμαινε τον εξοβελισμό τους από την Ευρασία και το τέλος της παγκόσμιας ηγεμονίας της.

Ποιοι απειλούν την αμερικανική ηγεμονία

Ως ένα βαθμό, αυτή η φοβία των ΗΠΑ δεν είναι καινούργια. Θυμόμαστε πως οι ΗΠΑ σταμάτησαν την Ostpolitik του Βίλι Μπραντ; Τη σταμάτησαν με τη τοποθέτηση πυραύλων Πέρσινγκ και Κρουζ στο έδαφος της Δυτικής Γερμανίας, θυμίζοντας έτσι ποιος είναι ο εχθρός της Δύσης: ο βάρβαρος κομμουνισμός της Ανατολής. Έτσι, παγιοποιούσαν την ηγεμονία τους πάνω στην Ευρώπη και την απομάκρυναν από τη σοβιετική επιρροή. Τηρουμένων όλων των ιστορικών αναλογιών, παρόμοια είναι και η κατάσταση σήμερα, μόνο που σήμερα τα πράγματα είναι πιο ζοφερά για τις ΗΠΑ, λόγω της τεράστιας οικονομικής και τεχνολογικής ανόδου της Κίνας.

Η Κίνα διαθέτει σήμερα πάνω από τέσσερα τρισ. δολάρια σε συναλλαγματικά αποθέματα, τα μεγαλύτερα στο κόσμο (ΗΠΑ και Γερμανία υπολείπονται κατά πολύ). Από το 2017, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής των ΗΠΑ – ακολουθεί η Ιαπωνία. Το 1/10 σχεδόν του αμερικανικού ΑΕΠ βρίσκεται στα χέρια του κινεζικού κράτους με τη μορφή εντόκων γραμματίων δημοσίου. Το δολάριο ως αποθεματικό νόμισμα εγκαταλείπεται από πολλές χώρες, ειδικά στην Αφρική.

Το 2014 η Κίνα ίδρυσε την Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών, στην οποία προσχώρησαν Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Βρετανία. Αυτή η τράπεζα χρηματοδοτεί το “νέο δρόμο του μεταξιού” (Belt & Road Initiative). Κινεζικοί όμιλοι στην Ανατολική Ευρώπη, την Τουρκία και τα Βαλκάνια χρηματοδοτούν έργα υποδομής, αγοράζουν χρεωκοπημένες επιχειρήσεις και ακόμα διεισδύουν στις μεγάλες ευρωατλαντικές αγορές με επενδύσεις χαρτοφυλακίου κι όχι μόνο. Το 2016, οι κρατικές κινεζικές επενδύσεις στην αγορά των ΗΠΑ είχαν φτάσει στα 52 δισ. δολάρια.

Σήμερα οι κινεζικές επενδύσεις στις ΗΠΑ αποτελούν περίπου το 15% όλων των συγχωνεύσεων και εξαγορών στις ΗΠΑ. Το ΝΑΤΟϊκό και αγγλοσαξωνικό μπλοκ προσπαθεί να σταματήσει την οικονομική διείσδυση της Κίνας. Το 2016, η Γερμανία, με υπόδειξη των ΗΠΑ, μπλόκαρε έγκριση ύψους ενός δισ. δολαρίων για εξαγορά του κατασκευαστή εξοπλισμού “τσιπ” Aixtron από ομάδα Κινέζων επενδυτών, όχι όμως την εξαγορά της Grundig από το τουρκικό κολοσσό Koc. Η ίδια πρακτική ως προς την οικονομική διείσδυση της Κίνας ακολουθείται από Αυστραλία και Βρετανία, πάντα υπό την πίεση των ΗΠΑ.

Η νέα ηγεμονία στην Ευρασία

Ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, το ενδοκοινοτικό εμπόριο της Ευρωζώνης συρρικνώνεται λόγω πανδημίας και Brexit. Το δημόσιο χρέος ως ποσοστού επί του ΑΕΠ στις ευρωατλαντικές χώρες αυξάνει ραγδαία, λόγω των τεράστιων παροχών τόσο του αμερικανικού κράτους όσο και τις ΕΕ, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι οδυνηρές συνέπειες της πανδημίας. Δεν θα αναφερθώ καθόλου στο σύμπλεγμα αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Δυτική Ευρασία που αντικειμενικά ενώνουν και προωθούν συνεργασίες ρωσικών, γερμανικών και γενικότερα ευρωπαϊκών συμφερόντων, διότι αυτά είναι γνωστά.

Θα υπογραμμίσω μόνο το de facto γεγονός της γεωπολιτικής και γεωοικονομικής ενότητας όλης της Ευρασίας, η οποία σήμερα τείνει να περάσει υπό την ηγεμονία ενός συνδυασμού Κίνας και Ρωσίας, με τις ΗΠΑ να έχουν σχεδόν εξοβελιστεί από τη ζώνη της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής – ήττα σε Αφγανιστάν, Ιράκ, Συρία, Καύκασο και Καζακστάν. Έτσι, δεν απομένει τίποτε άλλο στις ΗΠΑ για να κρατήσει τις θέσεις της στην Ευρασία παρά η τεχνητή ζύμωση μέσα στο ΝΑΤΟ μιας οξείας αντιπαλότητας με τη Ρωσία και την Κίνα, προκειμένου να κρατήσει υπό την ηγεμονία της τις πιο πλούσιες αγορές του πλανήτη, τη Δυτική Ευρώπη και την Ιαπωνία.

Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η ΝΑΤΟποίηση των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς και η ενίσχυση των στρατιωτικών υποδομών σε Αλεξανδρούπολη, Στεφανοβίκειο και Σούδα. Οι ΗΠΑ δεν ελέγχουν, ούτε πρόκειται ποτέ να ελέγξουν το ρωσικό και το κινεζικό κράτος, γι’ αυτό και είναι σωστό να γίνεται διάκριση μεταξύ ενδο-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων (ΗΠΑ-ΕΕ-Ιαπωνία) και δι-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων (ΝΑΤΟϊκές χώρες, Ιαπωνία και Αυστραλία, από τη μια μεριά, και Κίνα με Ρωσία από την άλλη).

Θεωρητικά, οι ευρασιατικές δυνάμεις (Ρωσία, Κίνα) μπορούν να δράσουν αλληλέγγυα και συνεργατικά πιο εύκολα παρά, για παράδειγμα, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Γερμανία, τις οποίες χωρίζουν ωκεανοί. Αν οι ΗΠΑ δεν άκουγαν τη συμβουλή των Ντιν Άτσεσον και Πωλ Νίτσε το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1940 για τη μη απόσυρση των στρατευμάτων τους απ’ τη Δυτική Γερμανία και την Ευρώπη γενικότερα, οι ΗΠΑ θα είχαν χάσει το παιχνίδι της ηγεμονίας στην Ευρασία προ πολλού.

Ο φανταστικός εχθρός

Αυτά ήταν τα στρατηγικά μυαλά των ΗΠΑ, όχι η θεωρία της “ανάσχεσης” του Κήναν (containment), η οποία δεν προέβλεπε στρατικοποίηση Ιαπωνίας και Δυτικής Γερμανίας και εγκατάσταση πυρηνικών όπλων σ’ αυτές της χώρες με στόχο τη κύκλωση της ΕΣΣΔ. Η στρατικοποίηση της “ανάσχεσης” και η ενίσχυσή της με το ιδεολογηματικό πρόσχημα ότι η ΕΣΣΔ θα εισβάλλει στην Ευρώπη κέρδισε το Ψυχρό Πόλεμο.

Στα απομνημονεύματά του, ο Χένρι Κίσινγκερ θα παραδεχτεί ότι αυτό δεν ήταν παρά μία φαντασίωση που πρόβαλλαν εν γνώση τους οι ΗΠΑ, προκειμένου να απομακρύνουν Γερμανία, Ιταλία και Γαλλία, χώρες με ισχυρά σοσιαλιστικά και κομμουνιστικά κόμματα, απ’ την επιρροή της ΕΣΣΔ. Στο καταπληκτικό ιστορικό του έργο, “Εσωτερικά αίτια και στόχοι των ευρωπαϊκών πολέμων”, 1870-1956, ο Άρνο Μέϊερ θα γράψει ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, στη προσπάθειά τους να ανακτήσουν την ισχύ που έχασαν στο εσωτερικό των κοινωνιών τους, «επέσειαν το φάντασμα των εξωτερικών κινδύνων, υπολογίζοντας ότι διεθνείς κρίσεις που οδηγούν σ’ ένα βήμα μόνο πριν το πόλεμο είναι ικανές να θεραπεύσουν το πρόβλημα της εσωτερικής αποσύνθεσης».

Αυτή είναι ακριβώς η περίπτωση του ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ, από το δόγμα Τρούμαν και δώθε και με την αποφασιστική συμβολή της στρατηγικής σκέψης των Ντιν Άτσεσον και Πωλ Νίτσε, έχουν δημιουργήσει μία ευρωατλαντική κοινωνία και οικονομία υπό την ηγεμονία τους. Για να κρατηθεί αυτή η κοινωνική οικονομία γεωπολιτικά ενωμένη, πρέπει να επισείεται, να επινοείται και να δαιμονοποιείται συνεχώς ένας αντίπαλος μέσω μιας κατάστασης κρίσης που μπορεί να οδηγηθεί ακόμα και στα άκρα. Αυτός είναι ο γρίφος της Ουκρανίας, σ’ αυτό το δυσάρεστο σημείο βρισκόμαστε σήμερα.

_____________________________________________________________________

Το βιβλίο του Βασίλη Κ. Φούσκα, “Τουρκικός ιμπεριαλισμός και αποτροπή”, κυκλοφορεί το Φεβρουάριο απ’ τις εκδόσεις Επίκεντρο. Η κοινή του μελέτη με το Μπουλέντ Γκοκάϋ, “Η αποσύνθεση του Ευρω-ατλαντισμού και ο νέος αυταρχισμός”, κυκλοφορεί ήδη από τις ίδιες εκδόσεις.

ΠΗΓΗ