Για το ασφαλιστικό σύστημα και τις εργατικές διεκδικήσεις .Του σ. Άρη Νικολάου

Οι «θέσεις» της πλειοψηφίας του ΠΣ της ΛΑΕ σε σχέση με την κοινωνική ασφάλιση, βρίσκονται πίσω από τις σύγχρονες ανάγκες της εργατικής τάξης και από τις διεκδικήσεις του κινήματος. Αφήνουν ανέγγιχτες πολλές μνημονιακές ρυθμίσεις και νόμους, παρόλο που δεσμεύονται ότι θα τους καταργήσουν, και κινούνται στο πλαίσιο μικρομεταρυθμίσεων που αφήνουν ανέπαφο τον χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης η οποία αποτέλεσε, και θα εξακολουθεί να αποτελεί για όσο θα υπάρχει, μια δεξαμενή άντλησης κεφαλαίων από το κράτος και τους καπιταλιστές και λάφυρο από την λεηλασία των εργατικών κατακτήσεων.

Πιο συγκεκριμένα:

Το «Κείμενο θέσεων και προγραμματικών κατευθύνσεων για την πανελλαδική ιδρυτική Συνδιάσκεψη της ΛΑΕ» στο κεφάλαιο 4 περιλαμβάνει τις «θέσεις» για το ασφαλιστικό και τις συντάξεις και το σύστημα χρηματοδότησης της κοινωνικής ασφάλισης. Στην παράγραφο 4 αυτού του κεφαλαίου, οι «θέσεις» προβλέπουν μεταξύ άλλων:

«Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για πλήρη σύνταξη να επανέλθουν στα 65 από τα 67 έτη και στα 60 για μειωμένη. Προϋπόθεση ασφάλισης 35 ετών για πλήρη σύνταξη στα 58 έτη και 37 ετών ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Διατήρηση για τους ασφαλισμένους πριν το 1983 της δυνατότητας συνταξιοδότησης με 35 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας. Συντάξιμος μισθός πρέπει να είναι ο μέσος όρος της καλύτερης πενταετίας.»

Όσο αφορά στα όρια ηλικίας η διεκδίκηση του κινήματος είναι: σύνταξη στα 60 γενικά και στα 55 για τις γυναίκες, και στα 55 και 50 αντίστοιχα για τα ΒΑΕ. Οι «θέσεις» παραβλέπουν αυτή την διεκδίκηση. Ακόμα, δεν υπάρχει πρόβλεψη για την κατάργηση των μνημονιακών-αντιασφαλιστικών ρυθμίσεων και νόμων με τους οποίους μια σειρά κλάδοι απώλεσαν το κατακτημένο με αγώνες δικαίωμα για σύνταξη στα 58, που έγινε 60 το 2012, όπως είναι οι οικοδόμοι, οι δασεργάτες, οι εργαζόμενοι σε ορυχεία κ.α, οι οποίοι είχαν κατακτήσει την συνταξιοδότηση στα 58 και εξακολουθούσε να ισχύει μέχρι το 2012 για όσους ασφαλίστηκαν πριν το 1993, με 4.050 ένσημα, τα οποία αυξήθηκαν κατόπιν σε 4.500.

Αντίθετα με αυτή την διεκδίκηση οι «θέσεις» έρχονται να επικυρώσουν «τις θέσεις και τις προτάσεις» οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν από ηγετικά στελέχη της ΛΑΕ στις 25 Γενάρη 2016, χωρίς να προηγηθεί καμία συζήτηση στις γραμμές της, και οι οποίες προβλέπουν σύνταξη στα 60 για τα ΒΑΕ με 4.500 ένσημα από τα οποία τα 3.700, αντί 3.600 που είναι σήμερα, να είναι Βαρέα-ανθυγιεινά. Οι «θέσεις» δηλαδή έρχονται να επικυρώσουν και νομιμοποιήσουν την κατεδάφιση των κατακτήσεων του κινήματος και αυτό που νομοθέτησαν οι μνημονιακές κυβερνήσεις!

Πιο κάτω οι «θέσεις» προβλέπουν: « Από πλευράς χρηματοδότησης, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης πρέπει να στηρίζεται στην τριμερή χρηματοδότηση. Αναγνωρίζουμε ως δίκαιο το αίτημα για αποκατάσταση της ληστείας σε βάρος των αποθεματικών της Κοινωνικής Ασφάλισης. Γνωρίζουμε επίσης ότι βασική πηγή αύξησης των πόρων του ασφαλιστικού συστήματος άμεσα και μακροπρόθεσμα, είναι η αναδιανομή εισοδήματος, η επανεκκίνηση της οικονομίας και η αύξηση της απασχόλησης, όπως και η καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής.»

Οι «θέσεις», παρόλο που αναγνωρίζουν ως «δίκαιο το αίτημα για αποκατάσταση της ληστείας σε βάρος των αποθεματικών της Κοινωνικής Ασφάλισης» δεν προβλέπουν την ικανοποίησή του από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αφήνοντας έτσι να διαιωνίζεται αυτή η αδικία και να μένουν ατιμώρητοι οι ληστές και οι κλεπταποδόχοι.

Η θέση επίσης για τριμερή χρηματοδότηση, η οποία αποτελεί και θέση του ΜΕΤΑ, της πρώην Αυτόνομης Παρέμβασης, και των δυνάμεων του πάλαι ποτέ δικομματισμού, είναι πλέον ξεπερασμένη. Και αυτό διότι η χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης είναι μονομερής από τους μισθωτούς, για την οποία πληρώνουν τρείς φορές, και προέρχεται από την εργασία τους, το μισθό τους και την φορολόγησή τους.

Οι εργοδοτικές εισφορές για την κοινωνική ασφάλιση των μισθωτών αποτελούν μέρος της αξίας της εργατικής δύναμης, την οποία καταβάλει ο καπιταλιστής, ιδιώτης ή κράτος, σε χρήμα, στα ασφαλιστικά ταμεία. Οι ασφαλιστικές εισφορές των μισθωτών αποτελούν τμήμα του μισθού τους που παρακρατείται από τον εργοδότη και καταβάλλεται επίσης στα ασφαλιστικά ταμεία. Και τα χρήματα που καταβάλει το κράτος για την κοινωνική ασφάλιση προέρχονται από την φορολογία, η οποία κατά το μεγαλύτερο μέρος της προέρχεται από την φορολόγηση των μισθωτών οι οποίοι αποτελούν την μεγάλη πλειοψηφία του ΟΕΠ. Για τους λόγους αυτούς η λεγόμενη τριμερής χρηματοδότηση είναι στην ουσία μονομερής.

Γνωρίζοντας ότι αυτή η σχέση στον καπιταλισμό δεν μπορεί να αλλάξει ριζικά, το κίνημα διεκδικεί να πληρώσουν για την κοινωνική ασφάλιση οι καπιταλιστές-εργοδότες, είτε πρόκειται για ιδιώτες-είτε για το κράτος, και στις δύο περιπτώσεις το κράτος να συμμετέχει σε αυτή σαν εγγυητής. Το κίνημα ζητάει δηλαδή, να απαλλαγούν άμεσα οι μισθωτοί από τις εισφορές για την ασφάλιση και οι εισφορές που τώρα παρακρατούνται να προστεθούν στο μισθό ή στο μεροκάματο που παίρνουν στο χέρι.

Αντί για αυτό οι «θέσεις» επιμένουν σε παρωχημένες απόψεις οι οποίες με δογματικό τρόπο καλούν την εργατική τάξη να εξακολουθεί να πληρώνει τρείς φορές για την ασφάλισή της! Ο παρωχημένος χαρακτήρας αυτών των απόψεων ξεπηδάει από τους ίδιους τους όρους που οι «θέσεις» θέτουν για να υπάρξει αύξηση των πόρων του ασφαλιστικού συστήματος: «η αναδιανομή εισοδήματος, η επανεκκίνηση της οικονομίας και η αύξηση της απασχόλησης, όπως και η καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής».

Οι όροι αυτοί ακούγονται περισσότερο σαν ευχολόγιο και δεν είναι καθόλου έκπληξη ότι οι ίδιοι όροι αναφέρονται και από τα αστικά επιτελεία. Αυτό που παραβλέπει αυτό το ευχολόγιο είναι η πραγματική κατάσταση που επικρατεί: το γεγονός ότι οι καπιταλιστές επανεκκινούν την οικονομία καταστρέφοντας την εργατική τάξη, συμπιέζοντας το μισθό της, λεηλατώντας τα αποθεματικά των ταμείων της, αρνούμενοι να πληρώσουν τις εισφορές, προσλαμβάνοντας «μαύρη εργασία». Αυτά τα φαινόμενα δεν σταματάνε με ευχολόγια. Οι καπιταλιστές δεν έχουν κανένα λόγο να πληρώσουν ασφαλιστικές εισφορές και για αυτό προωθούν την ιδιωτική ασφάλιση. Ο ίδιος ο καπιταλισμός στέκει στην ουσία του ενάντια στην κοινωνική ασφάλιση η οποία αποτελεί κατάκτηση και υπάρχει για να καλύπτει τον εργαζόμενο όταν δεν δουλεύει (όταν βγει στην ανεργία, στη σύνταξη, όταν αρρωστήσει, κτλ). Αυτό που μας λένε τα αστικά επιτελεία είναι ότι το κόστος εργασίας είναι υψηλό και ότι για να γίνει ανταγωνιστική η οικονομία θα πρέπει να αυξηθεί η κερδοφορία των επιχειρήσεων, δηλ. να ενταθεί η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης. Απέναντι σ’ αυτήν την τακτική των καπιταλιστών απαιτείται μια ανάλογη τακτική από την πλευρά μας. Βασικά στοιχεία αυτής της τακτικής, που πρέπει να αποτυπώνονται στο πρόγραμμα, θα έπρεπε να είναι:

— Κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων των καπιταλιστών που χρωστάνε στα ταμεία των εργαζόμενων.

— Πλήρη αποκατάσταση των κλεμμένων και διασπαθισμένων αποθεματικών των ταμείων. Τιμωρία όσων ευθύνονται.

— Σκληρές τιμωρίες για όσους απασχολούν ανασφάλιστους εργάτες.

— Πλήρη νομιμοποίηση των ξένων εργατών που εργάζονται στην Ελλάδα

Και φυσικά καταντά ευχολόγιο η αύξηση της απασχόλησης όταν υποχρεώνουμε τους εργαζόμενους, ή συναινούμε, στην αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης όσων εργάζονται σε Βαρέα και Ανθυγιεινά επαγγέλματα, στην αύξηση των απαιτούμενων ενσήμων για σύνταξη κτλ.

Θα μπορούσα να αναφέρω πολλά ακόμα παραδείγματα τα οποία θα ενίσχυαν το συμπέρασμα ότι οι «θέσεις» βρίσκονται πίσω από τις διεκδικήσεις του κινήματος, και αφήνουν ανέπαφες μνημονιακές ρυθμίσεις και νόμους καθώς και τον χαρακτήρα του συστήματος της κοινωνικής ασφάλισης αλλά, για οικονομία του χώρου δεν το κάνω. Στάθηκα σε συγκεκριμένα παραδείγματα τα οποία όμως είναι κρίσιμα και χαρακτηρίζουν την ανεπάρκεια των «θέσεων» του ΠΣ στην πορεία προς την Συνδιάσκεψη.

Οι «θέσεις», για να είναι συνεπείς με τις διεκδικήσεις της εργατικής τάξης, θα πρέπει να δεσμεύονται ότι θα ικανοποιήσουν τα αιτήματα του κινήματος.

Αντί για αυτή τη δέσμευση, οι «θέσεις» κάνουν βήματα σημειωτόν και με τον τρόπο αυτό βλέπουν την πλάτη του κινήματος αντί να βρίσκονται στην πρωτοπορία του.
Άρης Νικολάου, μέλος της Διοίκησης του Συνδικάτου οικοδόμων Άρτας και μέλος της ΛΑΕ